EYT yasası bir kesimi mutlu ederken, diğer kesimini de üzdü... Geçen sene net bir adım atılarak 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için emeklilik yaş şartı tamamen kaldırılmıştı. Bu tarihten önce 1 gün dahi sigortalı çalışması olanların emeklilik hakkı kazandı.
Ancak 9 Eylül 1999 tarihinde işe girenler, emeklilik hakkını bir günle kaçırırken aynı zamanda 17 yıl fazladan çalışmak zorunda kaldı.
EYT kapsamındaki bazı kişiler, önümüzdeki birkaç yıl içerisinde 38-43 yaş aralığında emekli olma imkanını kaybedecekken, kademeli emeklilik bekleyenler için yapılan açıklamalar, yakın gelecekte herhangi bir düzenleme yapılmayacağı yönündeydi.
EMEKLİLİKTE 20 YILLIK FARK ORTAYA ÇIKTI
EYT düzenlemesi olmasaydı, sigortalı çalışmaya 24 Kasım 1998 ile 8 Eylül 1999 tarihleri arasında başlayan erkekler 58 yaşında emekli olurken, 24 Mayıs 1999 – 8 Eylül 1999 tarihleri arasında başlayan kadınlar ise 56 yaşından önce emekli olamayacaktı.
Ancak EYT düzenlemesi ile birlikte, 8 Eylül 1999 öncesinde ve sonrasında çalışmaya başlayanlar arasında kadınlarda 20, erkeklerde ise 17 yıl fark ortaya çıktı. EYT düzenlemesinden önce bu fark sadece 2 yıl olduğu belirtildi.
EMEKLİ EYT’LİNİN YARISI ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYOR
2023 yılında, emekli olduktan sonra sigortalı çalışmaya devam edenler için sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenmeye başlandı. Bu kapsamda, SGDP'ye tabi emekli çalışan sayısı 2022 yılında 945 bin iken 2023 yılı sonunda 1 milyon 865 bin kişiye yükseldi.
Bu da sigortalı çalışan emekli sayısının 919 bin kişi arttığı anlamına geliyor. Ayrıca, 2023'te emekli olan EYT'lilerin yaklaşık yarısı sigortalı çalışmaya devam ediyor.
BÜTÇE AÇIĞI BEKLENENDEN DAHA AZDI
2023'te SGK'nın gelir-gider dengesi için öngörülen 59,2 milyar liralık açık, 39,4 milyar lira olarak gerçekleşti. EYT'nin ilk yılında SGK'nın gelirleri giderlerini yüzde 98,2 oranında karşıladı, bu da 2002'den beri en yüksek seviyedir.
Ayrıca, emekli aylığı ödemeleri öngörülen 1 trilyon 30 milyar lira yerine 1 trilyon 408,6 milyar lira olarak gerçekleşti, yüzde 111 artış yaşandı.
2023 YILINDA 2,2 MİLYON KİŞİ EMEKLİ OLDU
2023 yılında SGK'nın faaliyet raporuna göre, 4A (SSK) kapsamında 1 milyon 925 bin, 4B (BAĞ-KUR) kapsamında 183 bin ve 4C (Emekli Sandığı) kapsamında ise 86 kişiye emekli aylığı bağlandı. 2023 yılında toplamda 2 milyon 193 bin 791 kişiye emekli aylığı verildi. Bu sayı, malullük, dul ve yetim aylığı bağlananları içermiyor.
2023 yılında 2,2 milyon yeni emekliye karşılık, SGK'dan emekli aylığı alan toplam pasif sigortalı sayısında 2 milyon 107 bin 897 kişilik bir artış yaşandı. Bu fark, yıl içinde hayatını kaybeden ve ölüm aylığı bağlanacak hak sahibi bulunmayan emeklilerden kaynaklanıyor ve 6 Şubat'ta meydana gelen depremin etkisi olduğu düşünülüyor.
Bu gelişmelerle, 2022 yılı sonunda dosya bazında 13.1 milyon olan emekli sayısı 2023 yılında 15.2 milyon kişiye yükseldi. Dul ve yetimlerin de dahil olduğu kişi bazında emekli sayısı ise 13.9 milyondan 16 milyona çıktı.
