Mevduat faizleri ile enflasyon arasında yakın bir ilişki olduğu biliniyor. Enflasyon yükseldikçe, faizler de yükselerek tasarruf sahiplerinin reel gelirlerini korumaya çalışıyor. Peki, bankalar neden faiz indiriyor ve bu durum enflasyonu nasıl etkiliyor? İşte ayrıntılar...
Ancak son dönemde bankaların mevduat faizlerinde indirime gitmesi, bu ilişkinin bozulduğunu gösteriyor.
Bankaların faiz indirimine gitmesinin temel sebebi, kredi talebinin çok düşük olması. Faizlerin yüksek olması, hem bireylerin hem de firmaların borçlanma maliyetini artırıyor ve kredi kullanımını azaltıyor.
Bu da bankaların kredi portföyünü daraltıyor ve gelirlerini azaltıyor. Bankalar, kredi talebini canlandırmak için faizleri düşürmeye başlıyor. Ancak bu durum, mevduat sahiplerinin de faiz gelirlerini azaltıyor ve tasarruf eğilimini düşürüyor.
FAİZ İNDİRİMLERİ ENFLASYONU ARTTIRIYOR
Faiz indirimleri, enflasyon üzerinde de etkili oluyor. Faizlerin düşmesi, tüketim harcamalarını artırarak enflasyonu yükseltiyor.
Ayrıca, faizlerin düşmesi, yerel para biriminin değer kaybetmesine ve döviz kurunun yükselmesine neden oluyor. Bu da ithalat maliyetlerini artırarak enflasyonu tetikliyor.
Dolayısıyla, faiz indirimleri, enflasyonu düşürmek yerine artırmaya yol açabiliyor.
Bu nedenle, faiz indirimleri ile enflasyon arasındaki ilişkiyi incelemek için Fisher Eşitliği çerçevesinde ekonometrik bir analiz yapmak gerekiyor.
Fisher Eşitliği, nominal faiz oranının reel faiz oranı ile beklenen enflasyon oranının toplamına eşit olduğunu ifade ediyor. Bu eşitliğe göre, enflasyon oranındaki bir artışın nominal faiz oranını da aynı oranda artırması gerekiyor.
Ancak Türkiye’de yapılan bir araştırmaya göre, Fisher Etkisi uzun dönemde geçerli iken, kısa dönemde geçerli değil.
Yani Türkiye’de enflasyon oranındaki bir artışın nominal faiz oranını aynı oranda artırmadığı görülüyor. Bu da mevduat sahiplerinin reel gelirlerinin azalmasına neden oluyor.
Özetle, mevduat faizi ile enflasyon arasındaki ilişki karmaşıktır ve bankaların faiz indirimleri bu ilişkiyi daha da zorlaştırıyor.
Faiz indirimleri, kredi talebini canlandırabilir ancak aynı zamanda enflasyonu yükseltebilir ve tasarruf sahiplerinin gelirlerini azaltabilir.
Konuyla ilgili açıklamada bulunan ekonomist Barış Soydan, sosyal medya hesabından paylaşımda bulunarak şu ifadeleri kullandı:
"Mevduat faizinin enflasyona yetişmesi için daha da yükselmesi beklenirken bankalar indirmeye başladı. Son bir haftadır birkaç puanlık düşüşler var. Temel sebep kredi kullanımının çok düşmesi."
