(ANKARA) - Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) yaptığı araştırmaya göre, yaşamında fiziksel şiddetle karşılaşan kadınların oranı yüzde 12,8 olarak belirlendi. Bu araştırma, psikolojik şiddetin en çok boşanmış kadınlarda görüldüğünü ve oranının yüzde 62,1 olduğunu ortaya koyuyor. Dijital şiddet bağlamında en sık karşılaşılan durum, yabancı birinin yüzde 62,3 ile ilk sırada olmasıyla dikkat çekti. Israrlı takibin en yüksek oranı ise yüzde 39,6 ile yine yabancı kişiler tarafından gerçekleştirildi. Eski eşler veya birlikte olunan kişiler ise yüzde 32,1 ile ikinci sırada yer aldı.
TÜİK, 2024 yılına ait araştırma sonuçlarını açıkladı. Veriler, 15-59 yaş aralığındaki 18 bin 275 kadınla gerçekleştirilen görüşmeler sonucu elde edildi. Araştırmanın saha uygulaması, Türkiye genelinde 18 Kasım 2024 ile 31 Ocak 2025 tarihleri arasında yapıldı. İlk kez dijital şiddet vakaları araştırmalara dahil edildi.
Fiziksel şiddete uğramış kadın oranı yüzde 12,8
Yapılan çalışmaya göre, yaşamının herhangi bir döneminde kadınların yüzde 28,2'si psikolojik, yüzde 18,3'ü ekonomik ve yüzde 12,8'i fiziksel şiddete maruz kalmış durumda.
Tüm şiddet türleri yaş grubuna göre incelendiğinde, 35-44 yaş grubundaki kadınlar fiziksel şiddeti en fazla yaşayan kesim olarak öne çıkıyor. Bu grubun ardından, yüzde 14,3 ile 45-59 yaş grubundaki kadınlar, yüzde 11,9 ile de 25-34 yaş grubundakiler geliyor.
Yaşamının herhangi bir döneminde maruz kalınan şiddet türleri değerlendirildiğinde, boşanmış kadınlarda psikolojik şiddet oranı yüzde 62,1, ekonomik şiddet oranı yüzde 42,5 ve fiziksel şiddet oranı yüzde 41,5 olarak belirlendi. Evli kadınlar arasında ise bu oranlar sırasıyla yüzde 26,4, yüzde 19,9 ve yüzde 11,6 olarak kaydedildi. Hiç evlenmemiş kadınların durumunda ise, psikolojik şiddet oranı yüzde 25,7, dijital şiddet yüzde 14,2 ve ısrarlı takip ise yüzde 13,4 düzeyinde.
Dijital şiddette yabancı biri en yüksek sıralamada
Ekonomik şiddet, eğitimsiz kadınlarda yaygın
Eğitim durumu açısından incelendiğinde, yaşamında ekonomik şiddete maruz kalan kadınların en fazla bir okul bitirmeyenler olduğu görülüyor. Bu oran yüzde 31,8; yükseköğretim mezunu kadınlar arasında ise bu oran sadece yüzde 8,9 olarak belirlenmiş durumda.
Psikolojik şiddet durumunda çalışan kadınlar arasında, özel sektörde çalışanların oranı yüzde 34,0, kamu sektöründe ise yüzde 31,9 olarak tespit edildi. Ekonomik şiddete uğrayan kadınlar arasında özel sektörde çalışanların oranı yüzde 21,1, kamu sektöründe ise yüzde 10,6 olarak kaydedildi.
Fiziksel şiddetin en yoğun olduğu bölge Kuzeydoğu Anadolu
Fiziksel şiddete maruz kalan kadınların oranı bölgeler göre incelendiğinde, en yüksek oran yüzde 25,9 ile Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi'nde, en düşük oran ise yüzde 8,8 ile Ortadoğu Anadolu Bölgesi'nde gözlemlendi.
Son 12 ayda yüzde 2,6 kadın fiziksel şiddete maruz kalmış
Son 12 ay içerisinde kadınların maruz kaldığı şiddet türleri değerlendirildiğinde, yüzde 11,6'sı psikolojik şiddet, yüzde 3,7'si dijital şiddet, yüzde 3,2'si ekonomik şiddet, yüzde 3,1'i ısrarlı takibe ve yüzde 2,6'sı fiziksel şiddete, yüzde 0,9'u ise cinsel şiddete maruz kalmış. En fazla maruz kalınan şiddet türü psikolojik şiddet oldu ve en sık ikinci sırada dijital şiddet yer aldı.
Yoğun kentlerde psikolojik şiddet en yüksek oranda yaşanıyor
Son 12 ayda şiddete maruz kalan kadınlar arasında yoğun kentte yaşayanların yüzde 12,2'si psikolojik şiddete uğramışken, yüzde 4,2'si dijital şiddet ve yüzde 3,4'ü ısrarlı takibe maruz kalmış durumda. Orta yoğun kentte ise bu oranlar sırasıyla yüzde 9,1, yüzde 3,0 ve yüzde 2,9 iken kırsal alanda yaşayan kadınların yüzde 10,8'i psikolojik, yüzde 3,7'si ekonomik ve yüzde 2,6'sı fiziksel şiddete maruz kaldı.
Şiddet türleri yaş gruplarına göre incelendiğinde, son 12 ayda en fazla şiddete uğrayanlar 15-24 yaş aralığındaki kadınlar oldu. Bu grup içerisindeki psikolojik şiddet oranı yüzde 15,2 iken en az oran 45-59 yaş grubundaki kadınlarda yüzde 9,4 olarak belirlendi.
Dijital şiddet 15-24 yaş grubunda yüksek
Dijital şiddet vakası, en çok yüzde 7,3 ile 15-24 yaş grubundaki kadınlarda görülüyor. Bu yaş grubunun ardından yüzde 4,1 ile 25-34 yaş grubundakiler ve yüzde 3,2 ile 35-44 yaş grubundakiler geliyor.
Ekonomik şiddette en fazla eğitimsiz kadınlar etkileniyor
Son 12 ayda ekonomik şiddete maruz kalmış kadınların durumu değerlendirildiğinde, en yüksek oran yüzde 5,3 ile bir okul bitirmeyen kadınlarda, bunu yüzde 5,1 ile ortaokul ve yüzde 3,2 ile lise mezunları izliyor. Yükseköğretim mezunu kadınlarda bu oran en düşük seviyede, yüzde 1,5 olarak kaydedildi.
Boşanmış kadınlar, psikolojik şiddete en fazla maruz kalan grup oldu
Medeni duruma bağlı olarak, kadınların maruz kaldığı şiddet türleri değerlendirildiğinde, son 12 ayda boşanmış kadınların yüzde 15,3'ü psikolojik şiddete uğrarken, hiç evlenmeyenlerin oranı yüzde 14,8 ve evli kadınların oranı ise yüzde 10,2 oldu. Fiziksel şiddete maruz kalan kadınlar arasında boşanmışların oranı yüzde 5,2, hiç evlenmeyenlerin yüzde 3,1 ve evlilerin yüzde 2,1 düzeyindeydi. Israrlı takipe maruz kalan kadınlar ise sırayla yüzde 7,3 boşanmışlar, yüzde 5,7 hiç evlenmeyenler ve yüzde 1,8 evliler oldu.
Şiddet nedenleri arasında öfke kontrol sorunları öne çıkıyor
Eşi veya birlikte olduğu kişinin fiziksel veya cinsel şiddetine maruz kalan kadınlar, yaşadıkları şiddetin nedenini incelediğinde, erkeklerin öfke kontrol sorunu ön plana çıkıyor. Bu oranın yüzde 21,7 olduğu belirtilirken, erkeğin yetiştirilme tarzı yüzde 13,3, maddi sorunlar ise yüzde 13,0 ile üçüncü sırada yer alıyor.
Öfke kontrol sorunu en çok 25-34 yaş grubundaki kadınlarda yaşanıyor
Erkeğin öfke kontrol sorununu yaşayan kadınlar arasında, yüzde 28,3'ü 25-34 yaş grubundaki kadınlardan oluşuyor. Maddi sıkıntı kaynağı olarak belirtenlerin ise yüzde 15,1'i 45-59 yaş grubundaki kadınlar; erkeğin kıskançlık sorunu yaşayanların yüzde 14,1'i ise 15-24 yaş grubundaki kadınlar arasında görülmekte. Şiddetin kaynakları arasında maddi sorunlar, erkeğin alkol etkisi, ailevi sıkıntılar, iş sorunları kadının yaşı arttıkça artarken, kıskançlık durumu kadın yaşı artarken azalıyor.
Kadınların yüzde 31,8'i yaşadığı şiddeti aileleriyle paylaştı
Eşi veya birlikte olduğu kişinin şiddetine maruz kalan kadınlar, yaşadıkları durumu en çok kendi ailelerinden bir kadınla paylaşmayı tercih ediyor. Bu oranın yüzde 31,8 olduğu görülüyor. İkinci sırada yüzde 10,2 ile kadın arkadaş ya da tanıdıklar bulunuyor. Üçüncü sıradaysa eşinin ailesinden bir kadınla bu durumu paylaşanların oranı yüzde 4,4. Ancak kadınların yüzde 47,7'si, şiddet olayını kimseye anlatmadıklarını belirtiyor.
