Türkiye'de son iki yıldır kira sözleşmesi yenilemelerinde geçerli olan yüzde 25 zam sınırı 1 Temmuz itibariyle kaldırıldı ve bu değişiklikle birlikte konut kiralarındaki zam oranları belirlenirken eski düzenlemelere geri dönüldü.
Türkiye'de son iki yıldır kira sözleşmesi yenilemelerinde geçerli olan yüzde 25 zam sınırı 1 Temmuz itibariyle kaldırıldı ve bu değişiklikle birlikte konut kiralarındaki zam oranları belirlenirken eski düzenlemelere geri dönüldü.
Temmuz ayında, TÜFE'nin 12 aylık ortalaması esas alınarak hesaplanan zam oranı yaklaşık yüzde 65 olarak belirlenirken, bu durum eski ve yeni kiracılar arasındaki kira farkını artırarak konut kiralarında belirgin artışlara neden oldu.
Uzmanlara göre, İstanbul'da uzun süredir enflasyonun altında kalan kira artışları, eylül ve ekim aylarında enflasyonun üzerinde bir artış gösterecek ve kira fiyatlarının yüzde 20 oranında yükselebileceği öngörülüyor.
‘KİRALIK KONUT PİYASASI EYLÜLDE HAREKETLENECEK’
Fahiş kira fiyatlarına karşı önlem olarak 2022'de getirilen ve 2023 Temmuz'da bir yıl daha uzatılan yüzde 25 zam sınırı, 1 Temmuz itibariyle kaldırıldı. Bu değişiklik, ev sahiplerinin sınıra uymasa da, özellikle büyük şehirlerdeki kiracılar ve ev sahipleri üzerinde doğrudan etkiler yarattı.
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, 16 milyon nüfuslu İstanbul'da şu anda kiralık daire sayısının sınırlı olduğunu belirterek, eylül itibarıyla piyasanın hareketlenmesini beklediklerini ifade etti. Özellikle üniversite sınav sonuçlarının açıklanması ve memur atamalarıyla birlikte gayrimenkul arayışlarının artacağını vurgulayan Özelmacıklı, “İstanbul'daki kira artışlarının enflasyonun altında kalma eğiliminden çıkıp daha yüksek seviyelere ulaşacağını öngörüyoruz” dedi.
İSTANBUL'DA ORTALAMA KİRA 23 BİN LİRA'
Özelmacıklı, eylül ve ekim aylarının kira artışları açısından kritik dönemler olduğunu belirterek, önümüzdeki aydan itibaren kira fiyatlarının yüzde 20 oranında artmasının beklendiğini ifade ederek şunları söyledi:
"İstanbul’da şu anda kira fiyatları ortalama 23 bin TL bandında. Metrekare fiyatı olarak baktığımızda ise 230 TL seviyesinde diyebiliriz. Ancak yeni yerleşimlerde bu rakam 28 bin ila 30 bin TL aralığına kadar da yükseliyor. Kiralık konut piyasasındaki mevsimsel etkileri ekim ayı ve nisan ayı arasında daha çok görürüz. Bu aylarda nispeten kiralık konut arzı azalır. Ancak nisan ayından sonra yer değiştirmelerinin artmasıyla kiralık piyasası hareketlenir. Nitekim, kiralama son aylarda özellikle yeni evlenmeler nedeniyle hareketli bir döneme şahit oldu. İstanbul için asıl hareketlenme eylül ayı itibariyle başlayacak.”
‘BARINMA KRİZİ EN ÖNEMLİ PROBLEMİ HALİNE GELECEK’
Türkiye genelinde, özellikle İstanbul'da konut üretimindeki sıkıntılar ve konut satışlarında kredi erişiminin sınırlandırılması, talebin kiralık daireler üzerinde yoğunlaşmasına yol açtı. Bu durum, kiralık konut yetersizliğini ortaya çıkardı ve Özelmacıklı, barınma krizinin son çeyrekte İstanbul'un en önemli sorunlarından biri haline geleceğini vurguladı.
‘EV SAHİBİ İLK 5 YIL TÜFE ORTALAMASI KADAR ARTIŞ YAPABİLİR’
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, 2 Temmuz 2024 itibarıyla konut kira artışlarıyla ilgili düzenlemenin eski düzene geri döndüğüne dikkat çekti. Kiraz, bu kapsamda ev sahiplerinin kira artışlarını en fazla TÜFE'nin 12 aylık ortalaması kadar yapabileceklerini belirtti ve şu bilgileri aktardı:
"Örneğin bu oran bu yıl yüzde 65 civarında. Bu oranın üstünde zam yapılamaz. Ancak beşinci yıldan sonra yapılacak artışlarda mal sahibinin belirlenen rakam haricinde kiracısından yüksek bedel talep etme hakkı vardır. Bu talebin kiracı tarafından karşılanmaması durumunda mal sahibi kira tespit davası açıp kiranın yeniden belirlenmesini talep edebilir. Yani bu süre içerisinde kiracı, kira tespit davasına maruz kalmadan yasal artışı uygulayarak 5 yıl boyunca konutta oturabilir.”
TAHLİYE TAAHHÜDÜ İMZALARKEN DİKKAT
Ev sahiplerinin kiracıyı istedikleri zaman çıkarabilmek için boş veya tarihli tahliye taahhüdü imzalatmaya çalıştığını belirten Kiraz, kiracıların bu konuda dikkatli olmaları gerektiğini vurguladı. Kiraz, kiracıların kesinlikle kira sözleşmesi yapmaları ve asla boş tahliye taahhüdü imzalamamaları gerektiğini, eğer tahliye taahhüdü imzalayacaklarsa, bu taahhüdün net bir tarih içermesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, kira sözleşmesi düzenlendikten bir süre sonra yapılan tahliye taahhütlerinin geçerli olduğunu ve taahhütte belirtilen tarihte kiracının tahliye edilebileceğini ifade etti.
