Değerli okuyucularım, sizlere bir efsaneden bahsetmek istiyorum. Yalnız bu efsane bir insanoğlu değil. Peki nasıl efsane derseniz, büyüklerimizden dinlediğimiz, ülkemizde montajı yapılan ikinci otomobil Murat 124, bir başka deyimle Hacı Murat...

Murat 124 ya da Hacı Murat''la ilgili derlediğim öyküyü sizlerle paylaşmak istiyorum...

Şu anda ülkemizde her marka, yerlisinden ithaline otomobile rastlamak mümkün.

O yıllar yani 1960-1970''li yıllar; montajı Türkiye''de yapılmış 1-2 otomobil modeli vardı. 1960''tan sonra yaşanan Devrim macerasından sonra 1966 yılına gelindiğinde Otosan, İngiliz Reliant firmasına prototipini hazırlattığı fiberglas gövdeli, iki kapılı, bütün mekanik parçaları Ford''dan alınan, adı bir yarışma sonucu belirlenen Anadol''u otomobilini üretmeye başladı.

Anadol''un üretime başlamasından sonra 1968 yılında TOFAŞ, Koç Topluluğu''nun kurucusu Vehbi Koç tarafından kuruldu. Üretim fabrikası Demirtaş, Bursa Osmangazi''de yer aldı. TOFAŞ, 1971 yılında Murat 124 modelini İtalyan Fiat lisansı ile üretmeye başladı. Yine 1969 yılında kurulan OYAK Fransız Renault lisansı ile ilk modelini 1971 yılında Renault 12 olarak Türkiye''de hayata geçirdi. Bu dönemde Türk sanayisi ancak; koltuk, döşeme, lastik, kauçuk parçalar ve akü üretebiliyordu.

Türk insanı, Anadol''un adını çok beğendi. Ancak gövdesinin fiberglas olması; "Anadol''u keçiler yiyiyor!.." propagandası aleyhine oldu. Adı ve de Fransa''nın Ermeni meselesine bakış açısı Renault''un şansını iyice azalttı. TOFAŞ''ın; ucuz oluşu, ufak-tefek görünüşü, kullanışının basit olması, daha o zaman yolları yapılmamış yerlerde zorluk çıkarmaması Türk insanının sevgisini çabuk kazanmasına neden oldu.

Murat 124''ün teknik özelliklerine göz atınca; dört ileri, bir geri düz vitesliydi. Dingil mesafesi 2 bin 420 mm, uzunluğu 4 bin 42 mm, genişliği bin 625 mm, yüksekliği bin 350 mm, ağırlığı ise 950 kg''dı. 1197 cc''lik motoru 65 hp güç üretmekte ve aracı 170 km/sa hıza çıkarabilmekteydi. O dönemde 62 bin liraya satılıyordu. Aracı satın alıp kullanan ilk ünlü kişi sanatçı Ajda Pekkan''dı. Eski Başbakan Bülent Ecevit tarafından da bir dönem makam aracı olarak kullanıldı. Fiat 124, Avrupa''da Yılın Otomobili yarışmasında 1967''de birincilik ödülünü alacaktı.

Murat 124 ya da halk arasındaki yaygın ismiyle Hacı Murat, 1971 yılında TOFAŞ''ın Demirtaş Fabrikası''nda Fiat 124 şasesine oturtularak Türkiye''de yabancı lisansla üretilen ilk otomobil unvanını da kazandı. Murat 124, 1971-1976 arasında 134 bin 867 adet üretildi. Kuş serisinin üretiminin başlamasıyla 1976 yılında üretimi durduruldu. 1984 yılında TOFAŞ Serçe adıyla yeniden üretimine başlandı, 1995 tarihinde bu kez tamamen durduruldu.

"Hacı Murat" isminin nereden çıktığı ise şöyle anlatılmakta: Murat adı Fiat markasının Türkiye''ye uyarlanmasıydı. Bu aracın adı aslında I. Murat''tan alındı. Bursa''da üretilmesi, Bursa''nın başkent olduğu zamanda padişah olan I. Murat''tan esinlenildi. Hacı Murat''a gelince; 1970''lerde arabayla kara yolundan Hacca gitmek serbestti. Türkiye''de insanlar ilk olarak Murad 124''le Hacca gitti. Bu arabanın adı ondan sonra "Hacı Murat" olarak kaldı.

Hatta Arabistan yetkilileri "Hacı Murat" yoğunluğunu fark edince; "Bu arabalar da neyin nesi?" diyerek şüphelenip incelemeye almışlar. O dönem, Murat 124''ünü satmak isteyen bazı insanlar "Bu Hacı Murat, iki kez Hacca, iki kez de umreye gitti" diye reklam yapıyordu. Az da olsa sırf kutsal toprakları gördüğü için arabayı alanlar da vardı.