TÜSEDAD yönetimi, geçen hafta Et ve Süt Kurumu (ESK) Genel Müdürü Mustafa Kayhan ile yaklaşık 2 saatlik bir görüşme gerçekleştirdi. TÜSEDAD tarafından yapılan açıklamada, "Üretici temsilcisi olarak aklımızdaki soruları kendisine yönelttik ve aldığımız cevapların özetini siz üreticilerimiz ile paylaşıyoruz" denildi.
Açıklamada, 2015 yılında başlayan kontrolsüz hayvan ithalatının iç piyasada üreticilerin zarar etmesine neden olduğu ve yerli üretimin rekabet edememesiyle yerli üreticilerin sektörden çekildiğine dikkat çekildi. TÜSEDAD, "Hatalı ithalat kararlarının ne denli büyük bir tehdit olduğuna tanıklık ediyoruz" ifadesine de yer verdi. Ayrıca, açıklamada et fiyatlarında yaşanan artışın önümüzdeki 2-3 yıl boyunca devam etmesinin beklendiği belirtildi.
ESK ile yapılan görüşmelere ilişkin ortaya çıkan notlarda şu konulara yer verilmiş:
"Kesim fiyatlarının yükseleceği beklentisiyle besiciler, hayvanlarını ellerinde tutuyorlar. Sosyal medya paylaşımlarının bu konuda önemli bir etkisi var. Bu tür paylaşımlar her zaman mevcuttu, ancak aynı zamanda kırsalda bulunan küçük işletmelerin sayısının azalmasıyla birlikte büyük işletmelerin pazardaki payı artmış durumda. Bu durum, fiyatlar konusunda bir kısır döngü oluşturuyor. Pahalılığın temelinde ise piyasada üretimin azalması yatıyor. 2015 yılında başlayan kontrolsüz hayvan ithalatı, iç piyasada üreticilerin zarar etmesine ve kırsalda rekabetin azalmasına yol açtı, bu da yerli üreticilerin sektörden çekilmesine neden oldu."
ÜRETİCİ OLMAK İSTEMİYORLAR!
Gelinen noktada, küçük aile işletmelerinin azaldığı ve tarımla uğraşan insanların bir daha üretime geri dönmek istemediği vurgulanarak, "Bunun bir ispatı; 2009 yılında dahi, doğu illerimizden batıya et gönderilirken şimdi doğuda üretim o denli azaldı ki gelinen noktada doğu illerimize et yolluyoruz. O yıllardan beri TÜSEDAD, sürekli bu tehlikeye parmak basmış bir örgüt olarak hep siyasi algılandı. Ancak zaman bizim ne demek istediğimizi ispatladı. Ülkemiz için verilen hatalı ithalat kararlarının ne denli büyük bir tehdit olduğuna bugün hep beraber tanıklık ediyoruz" ifadelerine yer verildi.
Ayrıca, açıklamada süt fiyatlarının mevcut gelişmelerde kilit rol oynadığına dikkat çekilerek, süt fiyatlarının gıda enflasyonunu kontrol altına alma amacıyla baskılanmasının sonucunun bugün et krizine dönüştüğü belirtildi.
TÜSEDAD Yönetim Kurulu tarafından yapılan açıklamada, "Şimdi kriz yönetimi yapıyoruz ve ESK bu anlamda doğru hamleler yapıyor. Öncelikle; ESK’nın 4 doların altında bir fiyata aldığı hayvanı, piyasada 6 dolara satıyor olmasının nedenlerinin doğru algılanması gerektiği" vurgulandı. İthalatın iç piyasada üreticileri mağdur etmemesi gerektiği üzerinde duruldu ve yerli hayvan alımını teşvik eden bir fiyatlandırma yapıldığına işaret edildi. Genel müdürün "İçeride maliyeti düşüremediğimiz için dışarıdan aldığımız hayvanın fiyatını iç piyasa bedeline yaklaştırmamız gerekiyor" ifadesine de yer verildi. Ayrıca, iç piyasada üretimin teşvik edilip açığın dışarıdan karşılanmasına gayret edildiği belirtildi.
ESK ÜZERİNDE BÜYÜK BİR BASKI VAR!
TÜSEDAD'ın yaptığı açıklamada ESK üzerinde büyük bir baskı olduğu savunularak, şu ifadelere yer verildi:
"İthalat lobileri özel şirketlerin bu ithalatı yapmaları için mücadele içindeler. Sebebi büyük rant. Ancak ESK kendisi ithalatı devam ettirmek için mücadele verdi ve büyük oranda başardı. Yaşanan gecikmeler spekülasyona sebep verdi ancak Brezilya ile 70 bin, Uruguay ile 170 binlik anlaşmalar yapıldı. Önümüzdeki ay Brezilya ile ikinci etap anlaşması yapılacak. Alımların hepsi toptan yapılmıyor, etap etap yapılmaya devam ediliyor. Kalkan her geminin taşıdığı hayvan miktarına göre sıradaki üreticilere mesaj yollanıyor. Gemi yüklemesi sonrası üreticiye parasını yatırması için bilgi gidiyor.
Özetle; anlık olarak Mayıs sonuna kadar hedeflenen 600 bin başın 150 bini teslim edilmiş olacak. Kalanı yıl sonuna kadar tamamlanacak deniyor. ESK bugüne kadar sürecin uzamasının bir sebebinin ise yapılan anlaşmalar ve karantina süreleri olduğunu beyan ediyor. 21 gün karantina + 20 gün nakliye +15 gün alım süresi. Bu plana göre, Nisan 15 ve sonrası 70 binlik transferler başlıyor.
Bu konuda gördüğümüz bir eksiklik ise üreticiye talep edilen miktarın ancak yüzde 5 - yüzde 10’luk kısmının veriliyor olması. Bu tatmin edici olmamakla birlikte ek lojistik maliyetlere sebep veriyor."
'CEP YAKMAYA 2-3 YIL DAHA DEVAM EDECEK'
Anaç hayvanların kesilmesi ve dengeleri bozan ithalatların sektörü nasıl etkilediği ifade edilen açıklamada şöyle deniliyor: "Yaklaşık 90 milyon nüfusu beslemekle sorumlu olan üreticilerin çıkarlarına ters düşen popülist siyasi hamleler yapmanın ne kadar yanlış olduğu bir kere daha ortaya çıktı. Bundan sonra et fiyatları enflasyon oranında artmaya devam eder.
Kimse bu denklemin önünde duramaz. En iyi şartlarda 2-3 yıl içinde arz talep dengelenir ve alım gücüne göre daha uygun fiyattan et yeriz. O zamana kadar et cep yakmaya devam eder."
