Her yıl belirli bir sayıda kişinin normal şartlarda emekli olması gerekirken, 1999 öncesinde işe giriş tarihi olanların (EYT) yaş şartı olmadan emekli olabilmesi, emeklilik hakkı kazanan kişi sayısını artırdı. EYT yasasının çıkmasının ardından 2 milyon kişi emekli oldu. Emeklilik için yaş ve prim şartlarını tamamlayanlar emekli maaşına hak kazanıyor. Ancak, emeklilikte yüksek aylık almanın birkaç faktörü bulunmaktadır.
Asıl önemli olan, çalışma hayatınızdaki primlerinizdir. Eğer yüksek maaş üzerinden prim ödemeleri yapıldıysa, emekli maaşınıza bu durum olumlu bir şekilde yansır. Örneğin, aynı anda iki işte çalışıyorsanız, bu işlerden kesilen primler toplanarak ortalaması alınır ve emekli maaşınızın yüksek olmasına katkıda bulunur.
Ayrıca, emeklilikte yüksek aylık almanın formülü arasında halk arasında "askerlik doğum borçlanması" olarak bilinen 11 farklı borçlanma yöntemi bulunmaktadır. İlgili dönemlerde yüksek meblağlar üzerinden tercih edilen bu borçlanma yöntemleri, avantaj sağlayabilir. Ancak, bu konuda uzman bir sosyal güvenlik müşaviri tarafından değerlendirilmesi önerilir. Bu sayede, emeklilikte avantajlı bir pozisyon elde edilebilir.
ASGARİ ÜCRETTEN PRİMİ YATIRILAN BİRİNİN MAAŞI NE OLUR?
Eğer bir kişi prim ödemelerini sürekli olarak asgari ücret üzerinden yapmışsa ve özellikle 1999 dönemi prim ödemeleri az, sonrasında ise daha yüksekse, ayrıca kanundan gelen şartları da taşıyorsa, bugün itibarıyla yaklaşık 7.000 TL civarında emekli maaşı alabilir. Bu durum, özellikle prim ödemelerinin daha yüksek olduğu dönemlerde emekli maaşının artmasına katkı sağlar.
‘TAVAN ÜCRETTE AYLIK EMEKLİ MAAŞI 40 BİN TL CİVARINDA’
Ancak, prim ödemeleri tavan ücret üzerinden yapılmışsa, bu durumda 40.000 TL civarında emekli maaşı almak mümkündür. Burada bahsedilen 7.000 TL'lik taban aylığı, alt sınır aylığıdır ve kişinin maaşı 10.000 TL'nin altında kaldığı için devlet, maaşı 10.000 TL'ye tamamlamaktadır.
EN DÜŞÜK VE EN YÜKSEK ÖDEME TUTARI NE?
Asgari ücretli bir çalışan için sigorta primi kesintisi, brüt asgari ücretin (20.002,50 TL) %37,5’i kadar olup, bu durumda ödenmesi gereken sigorta primi 7.500,93 TL'dir. Sigorta primi tavanı ise 56.257,09 TL'dir. İşveren sigorta primini ödüyorsa ve hiçbir prim borcu yoksa, bu durumda yüzde 5'lik bir indirim uygulanmaktadır.
PRİM GÜN SAYISININ YÜKSEK OLMASI AYLIĞI NASIL ETKİLER?
Prim gün sayısı, emekli aylığı üzerinde etkili bir faktördür, ancak tek başına yeterli değildir. Özellikle 1999 öncesi prim ödemeleri 5000 günden fazla olan her 240 gün için 1 puan eklenerek aylık bağlanma oranının arttığı bir sistem bulunmaktadır. Ayrıca, kadınlar için 50 yaşın üzerinde, erkekler için 55 yaşın üzerinde prim gün sayısının etkisi daha fazla olabilir ve bu durumda da aylık bağlanma oranına 1 puan eklenmektedir. Ancak bu etkiyi değerlendirirken ortalama kazançlar da önemlidir ve bu durum, bazı durumlarda aylık maaşı düşürebilir. Örneğin, 2008 sonrasında prim günü yüksekse, bu durum maaşı aşağı çekebilir.
SSK VE BAĞKUR! HANGİSİNDE MAAŞ DAHA YÜKSEK OLUR?
Hangi kurumdan emekli olunacağı, ilgili yasal düzenlemelere bağlıdır. Statü ve prim ödemeleri nedeniyle her iki durumda da farklılık gösterir. Ancak genel olarak, her ikisi de asgari ücret üzerinden ödeme yapılmışsa ve emeklilik hakları aynı döneme denk geliyorsa, SSK biraz daha yüksek aylık alabilir. SSK ve Bağkur'un taban aylıkları farklı olabilir, ancak her iki durumda da en düşük aylık meblağ 10 bin TL'nin altında kalacaktır. Bu durum, hazine tarafından 10 bin TL'ye tamamlanmaktadır.
