Uzmanı emekliye ve asgari ücretliye neden zam yapılmadığını madde madde anlattı

Geçen yıl Temmuz ayında ara bir zam yapılan milyonlarca asgari ücretli çalışan, bu yıl için tekrar bir ara zammın olup olmayacağını merak ediyor. 2023 Temmuz ayında asgari ücret 11.402,32 TL olarak belirlenmişti.

2024 yılı için ise asgari ücret net 17.002,12 TL ve brüt 20.002,50 TL olarak duyuruldu. Şimdi gözler, asgari ücretle ilgili olası bir ara zammın haberlerinde. Ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, asgari ücret ve emeklilere dair herhangi bir ara zammın gündemde olmadığını vurguladı.

BAKAN IŞIKHAN AÇIKLAMA YAPMIŞTI

Bakan Işıkhan, sorulan bir soru üzerine, "En düşük emekli aylığı 10 bin lira. Zaten temmuz ayında enflasyondan ya da sözleşmeden kaynaklanan farklar emekli aylıklarına yansıtılacak. Bunun dışında asgari ücrete ara zam düşünmüyoruz." şeklinde konuştu.

Milyonlarca çalışan hayal kırıklığına uğrarken Prof. Dr. Aziz Çelik, X hesabından asgari ücret ve emekli aylıklarının neden artırılmadığına dair açıklamalarda bulundu.

"Emeklilere zam yapılmamasının nedeni kaynak meselesi değil. Emeklilere daha az kaynak ayrılmasıdır" diyen Çelik, “Asgari ücreti devlet ödemez. Devlette asgari ücretle çalışan yoktur. Asgari ücretle çalışanlar özel sektördedir. Dolayısıyla asgari ücret artışının devletin kaynaklarıyla alakası yoktur” şeklinde açıklamalarda bulundu.

Çelik, devamında şu ifadelere yer verdi:

“Kasada para olmamasıyla değil, asgari ücret artışının enflasyonu tetikleyeceği düşüncesiyle asgari ücret zammına karşı çıkanların temel endişesi, neoliberal yaklaşımdır.

Kaynak sorunu olmadığı, tercih sorunu olduğu iddiası yanlıştır. Emeklilere zam yapılmamasının arkasında kaynak eksikliği değil, tercihlerin yönlendirmesi vardır.

Emekli aylıklarının büyük bir kısmı prim gelirlerinden finanse edilir. Eğer devlet katkısı ve bütçeden ayrılan kaynaklar geçmişteki seviyelerde korunursa, emekli aylıkları kolaylıkla artırılabilir.

Örneğin, 2023 yılında SGK'ye yapılan bütçe transferlerinin oranı yüzde 15 iken, 2024'te bu oran yüzde 10'a düşürülmüştür.

Bu, kaynak kıtlığı değil, talebi kısmak ve sıkılaştırmak amacı taşır. Esasında kaynak yokluğu değil, tercihlerin kaynakların kullanımında nasıl yapıldığı önemlidir.

Asgari ücret artışı, SGK gelirlerini artırarak emeklilere daha yüksek aylık ödemeleri yapılmasını sağlar. Günümüzde sosyal güvenlik sistemi, dağıtım ilkesine dayanmaktadır.

Yani, bugünkü gelirler bugünkü emeklilere harcanır. Dolayısıyla, prim artışları SGK gelirlerini yükseltir ve bu da asgari ücret artışının emekli aylıklarını destekleyici bir etki yaratmasına neden olur.

Asgari ücret ve emekli aylıklarının artışı için "devlet tasarruf" çağrısı, gerçekçi bir çözüm değildir. Kamu harcamalarının bileşimi elbette değişebilir, ancak kamu tasarruf etmesini istemek sorunu çözmez. Kamu, sosyal harcamaları artırmalıdır.

Ancak sosyal harcamaların artırılması, lüks tüketim alışkanlıklarından vazgeçerek ya da belirli markalar yerine başka markaları tercih ederek değil, daha kapsamlı bir yaklaşımla çözülecek bir meseledir. Bu, sorunu sadece popüler taleplerle ele almak, gerçek meseleyi göz ardı etmektir. Sorun, kaynakların bölüşüm tercihlerine ilişkin olmasıdır.

Sermaye transferi (dış kaynak) ile demokrasi arasında bir ilişki olduğunu düşünmek büyük bir hata olur. Doğrudan yatırım (yabancı sermaye), demokrasiyle değil, istikrarla ilgilenir. Dolayısıyla demokrasi, sermaye için bir öncelik değildir. Aslında, otoriter ancak istikrarlı rejimler sermaye için yeterlidir.

Sermaye için öngörülebilirlik ve istikrar önemlidir, demokrasi değil. Hatta bazı sermaye grupları, demokrasinin sınırlı olmasını tercih ederler. Bu şekilde, işçi haklarına daha kolay müdahale edilebilir. Kapitalizm ile demokrasi arasında hala bir ilişki olduğunu düşünmek, büyük bir yanılgı olur.

2024 ASGARİ ÜCRET NE KADAR?

2024 yılında Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenen asgari ücret tutarı net 17 bin 2 lira olarak duyuruldu.

ASGARİ ÜCRET NEDİR?

Asgari ücret, her yıl belirlenen ve çalışma hayatında yer alan bireyler için önem arz eden bir konu olarak karşımıza çıkar.

"Asgari" terimi, en düşük anlamına gelir ve iş sektöründen bağımsız olarak çalışanlara ödenen en düşük ücret miktarını ifade eder.

Bu miktar yasal olarak belirlendiği için işverenler, çalışanlarına bu belirlenen tutarın altında maaş ödeyemez.