Şeref Oğuz: Atılan sıfırlar bu şekilde geri gelecek

Ekonomi Gazetesi yazarı Dr. Şeref Oğuz, “Enflasyon ATM'lerden de taştı” başlıklı köşe yazısında çarpıcı ifadelere yer verdi.

Oğuz, "Artık ATM'lerden para çekmek bile zorlaştı. Ekranda 'bakiyenizi kontrol edebilirsiniz' uyarısıyla karşılaşıyoruz, çünkü para sıkıntısı var. Bu durumun nedeni ne? Para birimimizin değeri düştü ve banknot değerleri artırılmıyor" şeklinde ifadelere yer verdi.

Şeref Oğuz, son açıklamasında, tedavüldeki en yüksek değerdeki banknotların miktarının toplamda yarısını geçtiğinde yeni bir üst banknot kupürüne geçilmesi gerektiğini vurguladı. Oğuz, "Şu anda en yüksek banknot olan 200 TL'nin miktarı 2 milyar adede ulaştı.

Öte yandan, 100 TL'lik banknotların sayısı ise azalmaya devam ediyor. Bankalar, bayram sonrası ATM'lerden artık 10 TL ve 20 TL'lik banknotların çıkmayacağını duyurdu.

Bunun sebebi ise Cumhurbaşkanlığı'ndan 500 TL ve 1000 TL'lik banknot basım izni çıkmadığı içindir. ATM'lerde ise 200 TL'lik banknotlar hazne kapasitelerini doldurduğu için para sıkıntısı yaşanıyor" şeklinde konuştu.

Bu durumun yapışkan ve yüksek enflasyonun ürünü olduğunu açıklayan Oğuz, grafik konuşsun ben susayım diyerek enflasyonun Türk Lirası’nın üzerinde nasıl bir etki bıkacağını açıkladı.

Oğuz, kaleme aldığı yazısında şu ifadelere yer verdi:

“5 TL'lik paranın metal olacağı söylendi, hatta hatıra para olarak basıldı bile. 10 TL ve 20 TL'lik banknotlar ise artık dilenci parası gibi kullanılıyor. Türk Lirası, ilk sıfırını zaten 2021'deki epistemolojik kopuş sürecinde kaybetmişti.

Şimdi ise ikinci sıfırına doğru hızla ilerliyor. Eğer enflasyon kontrol altına alınamaz ve %50-60 aralığında kalırsa, her 3 ya da 4 yılda bir yeni "0" eklemek zorunda kalacağız. Bu durum bizi 6 sıfırlı kupüre doğru götürecek ve iktidar, attığı sıfırları geri getirmiş olacak.”

TÜRK LİRASI'NDAN 6 SIFIR NASIL ATILDI?

Türk lirasından 6 sıfırın atılması, Türkiye'de ekonomik istikrarın sağlanması ve enflasyonun kontrol altına alınması için alınan önemli bir karar olarak öne çıktı. 1970'lerden sonra artan ve kronikleşen enflasyon süreci, ekonomik değerlerin milyarlar, trilyonlar hatta katrilyonlarla ifade edilmesine neden olmuştu.

1981 yılından itibaren, yüksek değerli yeni banknotların sık sık piyasaya sürülmesi gerekiyordu. Cumhuriyet'in ilanından 1991 yılına kadar en yüksek banknot 50 bin lira iken, 10 yıl içinde bu değer 400 kat artarak 20 milyon liraya ulaşmıştı.

Ancak, 2001 krizinin ardından uygulanan sıkı maliye ve istikrar politikaları sayesinde enflasyon düşüşe geçti ve ekonomiye güven yeniden sağlandı. Sonuç olarak, 31 Ocak 2004'te Türk lirasından 6 sıfır atılarak 1 milyon liranın 1 Yeni Türk Lirası'na (YTL) eşitlendiği bir kanun çıkarıldı.

TÜRK LİRASINDAN 6 SIFIR NE ZAMAN ATILDI?

31 Ocak 2004 tarihinde Türk lirasından 6 sıfırın atılması ve 1 milyon liranın 1 Yeni Türk Lirası'na (YTL) eşitlenmesini öngören kanun kabulden geçti. 1 Ocak 2005 Cumartesi günü ise Yeni Türk Lirası banknotları tedavüle girdi.