Mahfi Eğilmez: Hazır olun çok büyük zarar edecek

Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) durumu ve 2023 yılındaki zararına ilişkin yazdığı, TCMB'nin 2023 yılındaki zararının, önceki yıllardaki kârlarından önemli ölçüde farklı olduğu belirtti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2023 yılında 818,2 milyar lira ile tarihi bir zarar açıkladı. Bu zarar, TCMB'nin geçmiş yıllarda kâr elde ettiği dönemlere göre oldukça dikkat çekici bir durumu ifade etti.

TCMB'nin hissedar yapısına bakıldığında, büyük çoğunluğunun Hazine ve Maliye Bakanlığı'na ait olduğu görüldü fakat bu yapıda diğer kamu kurumları ve Ziraat Bankası gibi kuruluşlar da yer aldı.

TCMB'nin kâr dağıtım politikası genellikle Hazine'ye büyük oranda kâr devri yapılmasını öngörüyor. Merkez Bankası sermayesinin yüzde 55'i Hazine ve Maliye Bakanlığı'na, yüzde 19'u ise Ziraat Bankası'na ait.

İktisatçı Mahfi Eğilmez, 2023 yılında 818,2 milyar lira zarar olduğu için ihtiyat akçesi ayrılmasının mümkün olmadığını, hissedarlara ve çalışanlara kârdan pay verilmesi ve Hazine'ye kâr devrinin söz konusu olmadığını vurguladı.

Bu zararın ana nedeni olarak, kurumun mevduat yükünün ağırlaşması ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar gösterildi. Bu durum, TCMB'nin faaliyetlerinin normalden sapmasıyla birlikte ortaya çıktı.

KÜRESEL MERKEZ BANKALARI ZARAR ETME EĞİLİMİNDE

Küresel merkez bankalarının zarar etme trendine girdiği bir dönemde, ABD Merkez Bankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) da benzer sıkıntılar yaşadığı hatırlatıldı.

Ancak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) zararının temel nedeni olarak faiz politikasındaki yanlış uygulamalar gösterildi.

Eğilmez, bu durumu şu sözlerle değerlendirdi:

"Son yıllarda pek çok bilim dışı adım atıldı ama ekonomide en büyük hasarı faizi, enflasyonun altında belirlemek oluşturdu."

Eylül 2021'de başlayan faiz indirimlerinin, döviz talebini kontrol altına almak amacıyla getirilen kur korumalı mevduat sisteminin maliyetini TCMB'nin üstlendiğine dikkat çekti. Böylece, 2023 yılı sonunda TCMB'nin 818,2 milyar liralık zarar ettiğini belirtti.

Faiz oranlarının yanlış belirlenmesinin, döviz talebini artırarak TCMB'nin zararına neden olduğunu ifade etti.

Mahfi Eğilmez, TCMB'nin döviz ve altın rezervlerinde ciddi bir azalma yaşandığına işaret ederek, rezervlerin yanlış politikaların etkisiyle düştüğünü bildirdi.

Yanlış faiz politikalarının ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri göz önüne alındığında, gelecekte daha dikkatli ve stratejik bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğinin altını çizdi.