Evi olan milyonları ilgilendiriyor! Bunu yapmayana rekor ceza kesilecek

Hazine ve Maliye Bakanlığı, kira gelirini beyan etmeyenleri denetleyerek ceza uygulama kararı aldı. Beyanname usulsüzlüklerinin tespiti için vergi denetimleri yapılacağı ve ceza miktarı usulsüzlüğün ciddiyetine göre belirleneceği duyuruldu.

2023 yılında kira geliri elde edenler, birden fazla işverenden ücret alanlar ve gayrimenkul satışından değer artışı kazananlar belirli koşullarda bu gelirlerini vergi dairesine veya elektronik ortamda beyan etmek zorundadır.

Beyanname vermeyenler, ceza ve faiz gibi süreçlerle karşılaşırken, normalde kullanılacak vergi avantajları da genellikle geçerli olmaz. Bu durumda, fazla vergi ödeme yanı sıra ceza, faiz ve zam da söz konusu olabilir.

Eğer beyanname verme süresini kaçırırsanız, vergi idaresi gelirlerinizi kendisi belirleyeceği bir yöntemle vergilendirir. Bu durumda, normalde yararlanabileceğiniz vergi avantajlarından da mahrum kalabilirsiniz. Böylelikle daha fazla vergi ödemenize neden olabilir. O yüzden mümkün oldukça beyanname verme süresini kaçırmadan önce beyanname vermek gereklidir.

Vergi Usul Kanunu'nun 344. maddesine göre kayba uğratılan vergiye bir kat vergi ziyaı cezası uygulanır. Ancak, kanuni süresi geçtikten sonra verilen beyannameler için bu cezanın yarısı alınır. Ayrıca, beyanname vermeyen kira geliri veya değer artışı kazancı sahiplerine VUK m.352'ye göre birinci derece usulsüzlük cezası kesilir ve 2024 için bu ceza 150 liradır.

Hem vergi ziyaı cezası hem de birinci derece usulsüzlük cezası kesilmişse, miktar olarak fazla olan ceza uygulanır ve genellikle usulsüzlük cezası kesilmez.

Gecikme faizi için örneğin, Ahmet Bey'in 2023 yılına ilişkin konut kira gelirini zamanında beyan etmemesi sebebiyle vergi idaresi tarafından resen tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanır. Faiz, normal vade tarihinden (Mart ve Temmuz ayları) itibaren 2 Ekim tarihine kadar geçen süre için aylık yüzde 3,5 oranında uygulanır. Dolayısıyla, tarh edilen vergi miktarının her ay için yüzde 3,5'i kadar gecikme faizi hesaplanır.

Vergi/ceza ihbarnamesi tebliğ edildiği tarihten itibaren 30 gün içinde vergi dairesine başvurarak uzlaşma veya cezanın yarısının silinmesi şansına sahipsiniz. Aynı süre içinde vergi mahkemesine dava açma hakkınız da mevcut, ancak haklı gerekçelerinizin olması önemlidir.

6183 sayılı yasa maddesi uyarınca, süresi içinde ödenmeyen amme alacaklarına aylık yüzde 3,5 gecikme zammı vardır. Bu zammın hesaplanma şekli vergi ve vergi ziyaı üzerinden farklıdır ve indirim uygulanmaz.

Ödeme emri alan kişi borcu ödemeli veya dava etmelidir. Aksi halde mal bildirimi yapmalıdır. Borç ödenmezse 15 gün içinde haciz uygulanabilir. Ancak önce ödeme emri usulüne uygun tebliğ edilmeli ve süre içinde borç ödenmemelidir. Ödenmeyen kısım haczedilebilir.

6183 sayılı Kanun m.60'a göre ödeme emri tebliğ edilen mükellef, 15 gün içinde borcunu ödemeli veya mal bildiriminde bulunmalıdır. Borç ödenmezse veya mal bildiriminde bulunulmazsa, bir defaya mahsus olmak üzere hapsen tazyik kararı verilebilir.

Ancak bu ceza, borcu ödememekle değil mal bildiriminde bulunmamakla ilgilidir. Hapis kararı, icra hakimi tarafından üç aylık olarak verilir ve borçlu mal bildiriminde bulunduğunda sonlanır. Genellikle hapis cezası yerine borcun tahsil edilmesi için haciz uygulanır.