30 yıl sonra ilk olacak: Uzman isimden kriz uyarısı

Ekonomist Selçuk Geçer, Türkiye'nin son 30 yılda ilk kez karşılaşabileceği büyük bir ekonomik krize dikkat çekti. Geçer, son 10 yılda yapılan hataların ülkeyi bu noktaya getirdiğini vurgulayarak, özellikle faiz politikalarının ve enflasyonla mücadelenin başarısız olduğunu belirtti. Düşük faiz oranlarının enflasyonu kontrolsüz bir şekilde yükselttiğini ve halkın alım gücünü azalttığını ifade etti. Bu durgunluk, Türkiye'nin uzun vadeli büyüme hedeflerini tehlikeye atıyor.

Geçer, Türkiye'nin son on yılda yapısal reformları ertelediğini ve kısa vadeli çözümlerle yetindiğini söyledi. Bu yaklaşım, ekonominin kırılganlığını artırarak uzun vadeli sürdürülebilir büyüme hedeflerini zorlaştırdı.

Üretim yapısının çeşitlendirilmemesi ve katma değeri yüksek sektörlere yeterince yatırım yapılmaması, Türkiye'nin ekonomik istikrarını tehdit ediyor. Geçer, yapısal reformların bir an önce gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı.

SON 10 YILDA YAPILAN HATALAR

FAİZ POLİTİKALARI

Son on yılda faiz politikaları, ekonomik istikrarı sağlamaktan ziyade belirsizliği artırdı. Düşük faiz oranları, enflasyonun kontrolsüz bir şekilde yükselmesine yol açtı. Enflasyonla mücadelede gecikilmesi, halkın alım gücünü azalttı ve ekonomide durgunluğa neden oldu.

DÖVİZ KURLARI VE MERKEZ BANKASI REZERVLERİ

Döviz kurlarını sabit tutma çabaları, Merkez Bankası rezervlerinin hızla tükenmesine neden oldu. Piyasa müdahaleleriyle döviz kurlarının yapay olarak düşük tutulması, döviz rezervlerinin azalmasına ve ekonominin dış şoklara karşı daha savunmasız hale gelmesine yol açtı.

YAPISAL REFORMLARIN ERTELENMESİ

Yapısal reformların ertelenmesi ve kısa vadeli çözümlerle yetinilmesi, ekonominin kırılganlığını artırdı. Üretim yapısının çeşitlendirilmemesi ve katma değeri yüksek sektörlere yeterince yatırım yapılmaması, uzun vadede sürdürülebilir büyüme hedeflerini zorlaştırdı.

DIŞ BORÇ VE CARİ AÇIK

Dış borcun hızla artması ve cari açıkların yüksek seviyelerde seyretmesi, ekonomiyi kırılgan hale getirdi. Kısa vadeli dış borcun büyük kısmı, döviz kurundaki dalgalanmalara karşı savunmasızlığı artırdı. Cari açığın sürekli dış borçlanma ile finanse edilmesi, ekonomik dengeleri olumsuz etkiledi.

1994 KRİZİ İLE BENZERLİKLER

1994 yılında olduğu gibi, Türkiye bugün de yüksek enflasyon ve faiz oranlarıyla mücadele ediyor. O dönemde enflasyon ekonomiyi en çok zorlayan faktörken, bugün de benzer şekilde yüksek enflasyon halkın alım gücünü azaltıyor ve yaşam standartlarını düşürüyor.

Yüksek faiz oranları ise borçlanma maliyetlerini artırarak yatırımları engelliyor. Ayrıca, 1994'te döviz kurları üzerindeki spekülatif baskılar krizi tetikleyiciyken, bugün de benzer spekülatif hareketlerle karşı karşıyayız. Bu durum, Türk Lirası'nın değer kaybına ve ekonomik istikrarın tehdit edilmesine yol açıyor.

Geçer, 1994 döviz krizinden bu yana geçen 30 yılın ardından Türkiye'nin benzer ekonomik sorunlarla boğuşmasının düşündürücü olduğunu belirtti. Yüksek enflasyon, faiz oranları ve döviz kurları üzerindeki baskılar, geçmişten yeterince ders alınmadığını gösteriyor. Ekonomik reformlar ve mali disiplin konusundaki adımların yetersiz olduğu açık.

Geçer, 1994 öncesi yapılan hataların dövizi beş yılda 200 kat artırdığını belirterek, bugünkü hataların daha büyük olabileceğini ve doları nereye götüreceğini hesaplamanın zor olmadığını ifade etti.