Türkiye'de dolar kurunu yukarı çeken dış kaynaklı faktörler olduğu gibi, ülke ekonomisinden kaynaklı birçok gelişme de dolar/TL paritesi üzerinde belirleyici etkilere neden olabiliyor.
2021 yılının Aralık ayında hayata geçirilen Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasından çıkışları hızlandırmak amacıyla mevduat faizlerini örtülü talimatlar ile tavana çeken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bankalardan beklediği karşılığı alamıyor.
MERKEZ BANKASI'NDAN BANKALARA TALİMAT
Özellikle Ekim ayının ilk haftasında 225 milyar liranın üzerinde erime ile KKM'den çıkış rekoru kırılırken, bu düşüş eğilimini destekleyecek bir faiz kararı alındı.
TCMB, 26 Ekim tarihli PPK toplantısında 500 baz puan faiz artırarak, dolaylı olarak bankalara "mevduat faizini yukarı çekin" uyarısında bulunmasına karşın, bankacılık sektörü bu talebe beklenen yanıtı vermedi.
Geçtiğimiz haftalarda yaşanan yükselişle birlikte Türkiye'de son 20 yılın en yüksek mevduat faizleri görülürken, ilerleyen haftalarda alınacak faiz kararları ile TL mevduatında yüzde 50 faizin geçilmesi bekleniyordu.
BANKALAR SÖYLENENİN TERSİNİ YAPTI, DOLAR KURUNU RİSKE ATTI
Mevduat faizlerinin artmaya devam etmesi, KKM'nin tasfiyesi ve dolar kurunda bir kriz yaşanmaması için de hayati önem taşıyor.
Ekonomi yönetimi, bir yandan Hazine'ye ağır bir yük getiren KKM'den kurtulmak isterken, bir yandan da burada yaşanacak çıkışların yüksek TL mevduat faizleri nedeniyle Türk lirasına yöneleceğini tahmin ediyordu. Ancak yüzde 45'in üzerine çıkan TL mevduat faizlerinin yeniden düşüş trendine girmesi, KKM'deki çıkışları tehlikeye atabilir.
Enflasyonu geriden takip eden mevduat faizleri, yatırımcıların istediği seviyeye yaklaştırılmaması halinde iki tehkileye neden olabilir.
Ekonomistler, cazip mevduat faizlerinin verilmemesi halinde KKM'den çıkışların yavaşlayacağı uyarısında bulunurken, bir yandan da yaşanacak çıkışların adresinin döviz mevduat hesapları olacağına dikkat çekildi.
YENİ BİR KUR KRİZİ YAŞANMASINA NEDEN OLABİLİR
Kur Korumalı Mevduat olarak bulunan paranın miktarının hala Türkiye ekonomisi için çok büyük olması, hesaptan çıkışlarda dövize yönelen kullanıcının yeni bir kur krizini tetikleyebilme riskini barındırıyor.
Halihazırda kış ayında yapılacak dış borç ödemeleri için finansman arayışında olan ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in yurt dışı gezilerine bel bağlayan ekonomi yönetimi, bir yandan da KKM'den büyük bir çıkışın dövize gitmesini 'kabus senaryosu' olarak görmekte.
Mevduat faizlerindeki tehlikeye karşın Resmi Gazete kararıyla yeni bir adım atan Merkez Bankası, bir dizi yeni değişiklik hayata geçirdi.
TCMB gerçek kişilere ait Türk lirası mevduatın payı için daha önce belirlenmiş olan yüzde 2,5 artış hedefinin yüzde 3,5’e yükseltileceğini belirtti.
Yabancı para mevduat için tesis edilen zorunlu karşılıklar üzerinden komisyon alınması uygulamasında kur korumalı hesapların (döviz dönüşümlü) yenilenmesi ve Türk lirasına geçişi ile Türk lirası payının artırılmasına yönelik değişiklikler yapılacağı açıklandı.
Ekonomist Bürümcekçi, günlük raporunda söz konusu değişikliklerin mevduat faizlerinde son dönemde görülen düşüşü tersine çevirebileceğini söyledi.
