Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, emekli ve memur maaşlarının hesaplanmasında tarihsel bir değişiklik yapılacağını açıkladı. Yıllardır süregelen hesaplama metodunun yerine yeni bir modelin Merkez Bankası raporunda belirtildiğini ifade etti. Bu yeni model, maaşları belirlemede temel alınacak ana faktör olarak öne çıkıyor.
AKP iktidarından önce en düşük emekli maaşı, asgari ücretin üzerindeyken, son yıllarda yapılan hükümet politikalarıyla aylık bağlama oranlarının değişmesi ve düşük zamlar, bu maaşı adeta sefalet seviyesine geriletti.
Emekli vatandaşlar, kira, gıda, giyim gibi temel giderlerdeki sürekli zamlarla birlikte maaşlarının yetmemesiyle zor durumda kalıyorlar.
Hükümet, Temmuz ayında emekli aylıklarına yansıttığı yüzde 25'lik enflasyon farkı artışını, en düşük emekli maaşı alanları dışında tutarak, taban aylığı 7 bin 500 lira olarak korudu.
Mart ayında yapılan zamların ardından emekli aylıkları 265 doların altına düşen vatandaşlar, hükümete tepki gösterirken, 2024'te maaşlara yapılacak zamlarla ilgili ilginç detaylar ortaya çıktı.
MAAŞ HESAPLAMA SİSTEMİ TAMAMEN DEĞİŞTİ
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, göreve geldikten sonra enflasyonla mücadeleye odaklanarak ücretlerde ve vergilerde düzenlemeler yapılması gerektiğini vurgulamıştı. Ayrıca, emekli ve memurların maaşları için yeni bir sistem önerisi sunmuştu.
Şimşek, maaşlardaki artışın enflasyonla ölçülmesi yerine tahmin edilen enflasyona göre belirlenmesini savunmuştu. Bu çabaları sonucunda, yıllardır maaşlara eklenen belirli bedele son verilmiş ve artışlar enflasyon öngörüsüne göre şekillendirilmeye başlanmıştı.
Gazeteci Cem Küçük, yaptığı canlı yayında, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile gerçekleştirdiği 1.5 saatlik görüşmenin detaylarını paylaştı. Küçük, 2009'dan bu yana maaşlara farklı oranlarda eklenen refah payı uygulamasının bu yıl sonlandırılacağını ve milyonlarca memur ile emeklinin maaşlarına sadece 'enflasyon farkı' ekleneceğini duyurdu. Bu değişiklik, önemli bir vurgu olarak paylaşıldı.
MEHMET ŞİMŞEK YILLARDIR SÜREN UYGULAMAYI KALDIRDI
Cem Küçük'ün açıklamalarının ardından, emekli ve memurların ilgisi, TÜİK tarafından belirlenecek enflasyon rakamlarına odaklandı. Bu durumla eş zamanlı olarak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) geçtiğimiz günlerde yayımladığı enflasyon raporu, yıl sonundaki enflasyonun kabaca belirlenmesine yardımcı oldu.
Ekim ayındaki Piyasa Katılımcıları Anketi'nde yıl sonu enflasyonu için yüzde 68,01 tahmini yapan TCMB, kendi iç kaynaklarından elde ettiği verilerle yaptığı araştırmada ise bu tahmini 65 ile 68 arasında revize etti. Bu süreç, maaşlara yansıyacak enflasyon farkının belirlenmesinde önemli bir referans noktası olarak değerlendiriliyor.
Yılın ilk 10 ayına ilişkin verilerin TÜİK tarafından kesinleştirilmesiyle birlikte, Temmuz ile yıl sonu arasında gerçekleşecek ve maaşlara enflasyon farkı olarak yansıtılacak tutarın, henüz 2 aylık verilerin eksik olmasına rağmen yüzde 29.40'a yükseldiği belirlendi. Bu hızlı artış, maaşlarda olası bir enflasyon farkının boyutunu şimdiden öngörmeyi mümkün kılıyor.
MERKEZ BANKASI FARKI ŞİMDİDEN AÇIKLADI
Merkez Bankası'nın raporuna göre, önümüzdeki aylarda beklenen enflasyon verileri, Ocak ayında maaşlara yüzde 39 ile 40 arasında bir zam olasılığını gösteriyor.
Cem Küçük'ün Mehmet Şimşek ile yaptığı görüşmeye ilişkin detayların açıklanmasının ardından, memur maaşları için ek bir ücret artışı beklentisi düşük olsa da, SGK uzmanları en düşük emekli maaşlarına seyyanen bir zam yapılacağı konusunda kesin gözüyle bakıyor. Bu durum, maaşlara yapılacak olası düzenlemelerin önümüzdeki dönemde hangi yönde şekillenebileceğine dair önemli bir işaret olarak kabul ediliyor.
MAAŞLARA REFAH PAYI EKLENMEZSE NE OLACAK?
2009 yılından bu yana memur ve emekli maaşlarına eklenen refah payı, TÜİK'in tartışmalı verileri nedeniyle gelen tepkileri dengelemek için hükümetin başvurduğu bir yöntem olarak öne çıkıyordu.
Açıklanan enflasyon oranlarına göre değişen, zaman zaman 3 ila 5, hatta 10 puanı aşan eklemelerle belirlenen refah payı, Cem Küçük'ün ifade ettiğine göre bu yıl itibarıyla memur maaşlarına eklenmeyecek. Bu durum, maaşlardaki artışlarda refah payı uygulamasının sonlandırılmasının bir yansıması olarak değerlendiriliyor.
2 BİN LİRANIN ÜZERİNDE ZAM BUHAR OLACAK
Eğer en düşük memur maaşı olan 22 bin 17 liralık bir devlet çalışanı, yüksek enflasyon sebebiyle tahmini yüzde 10 civarında beklenen refah payından faydalanamazsa, 2024 yılının Ocak ayında alacağı zamdan yaklaşık 2 bin ile 2 bin 500 lira daha az yararlanacak demektir. Bu durum, refah payının beklenen oranda artışı olmaması halinde, maaşlardaki artışların azalmasına işaret ediyor.
Bu değişiklik, Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek'in açıklamasına göre, milyonlarca memur ve yüksek gelirli emeklinin gelirinde önemli bir azalmaya yol açabilir.
Uygulamanın ayrıntıları henüz netleşmemiş olsa da, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun Aralık ayında belirleyeceği rakamın ardından memur ve emekli maaşlarına eklenecek zam oranı kısa süre içinde kesinleştirilerek kamuoyuna duyurulacak.
Bu durum, gelirlerde meydana gelebilecek olası değişikliklerin belirsizliğini korurken, gelecekteki maaş artışlarına dair önemli bir beklenti oluşmasına neden oluyor.
