Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün aktardığına göre; Ocak-Şubat döneminde gerçekleşen aidat zamları, apartman ve site sakinlerinde şok etkisi yarattı. Bazı sitelerde yüzde 200'ü aşan artışlar, yoğun tepkilere yol açtı ve vatandaşlar seslerini duyurmak için eylemlere başvurdu.
AİDATLARI KİM, NASIL BELİRLİYOR?
Türkiye Kentsel Tesis Yönetim Derneği Başkanı Suat Sandalcı, fahiş aidat zamlarıyla ilgili olarak, son birkaç ay içerisinde yüzlerce şikayet aldıklarını belirtti. Özellikle İstanbul'dan gelen şikayetlerin ağırlıkta olduğunu ancak Samsun gibi farklı şehirlerden de şikayetlerin geldiğini ifade etti. Sandalcı, vatandaşların artık bu durumdan bıktığını ve yapılan saha incelemelerinin vatandaşların haklı olduğunu gösterdiğini söyledi.
Sandalcı, asgari ücret artışı nedeniyle aidatlara zam yapılmasının kaçınılmaz olduğunu ancak bu artışın yüzde 40-50 bandında olması gerektiğini, ancak bazı yerlerde yüzde 150-200'e kadar çıktığını belirtti. Ayrıca, güvenlik, temizlik gibi hizmetlerde usulsüz faturalar kesildiğini ve birçok sitede illegal grupların yönetim bütçelerine göz koyduğunu ifade etti.
Site sakinlerinin genel kurullara katılma sorumluluğunu vurgulayan Sandalcı, zamların ve bütçelerin belirlendiği toplantılara katılımın maalesef çok düşük olduğunu söyledi.
Sandalcı, isteyen herkesin bir gün içinde site yönetim şirketi kurabildiğini belirtti ve geçen yıl Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından site yönetim hizmeti veren şirketlerle ilgili mevzuat çalışmaları yürütmek üzere yeni birim oluşturulduğunu aktardı. Kamu temsilcileri ile yapılan çalıştaylar sonucunda bir yol haritası belirlendiğini ifade etti.
LİSANS ŞARTI GETİRİLMESİ...
Site yönetim şirketlerine lisans şartı getirilmesiyle ilgili düzenlemenin Meclis'in açılmasıyla gündeme geleceği düşünülüyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile yeni kurulacak olan 'Tesis Yöneticileri Birliği', bu konuda usul ve esasların belirlenmesi için çalışacak.
Yapılacak düzenlemeyle, bütçeye göz diken herhangi bir kişi veya kuruluşun kolaylıkla yönetim şirketi kuramayacağı vurgulanıyor. Ülke genelinde yaklaşık 4 bin tesis yönetim şirketi bulunduğu ancak bunların yüzde 20-25'inin lisans alabileceği öngörülüyor. Bu adımın ardından apartman yöneticileri için de benzer şartların belirlenmesi planlanıyor.
Tesis yönetiminde yetersiz ve kötü niyetli firmaların çoğunlukta olduğu göz önüne alındığında, lisans şartının sektördeki düzeni ve kaliteyi artırıcı bir etki yapması bekleniyor. Bu düzenlemeyle, site sakinlerinin haklarının korunması ve yönetim hizmetlerinin daha profesyonel bir şekilde yürütülmesi hedefleniyor.
YENİ YASA NELER İÇERİYOR?
Türkiye Kentsel Tesis Yönetim Derneği Başkanı Suat Sandalcı, beklenen yasal düzenleme hakkında şu bilgileri paylaştı:
Öncelikle meslek standartlarının belirleneceğini ve buna göre tesis yönetim şirketlerine lisans verileceğini ifade etti. Lisansı olmayan şirketlerin faaliyet gösteremeyeceğini vurguladı.
Yöneticilere eğitimler verilip, sınavlarla yeterliliklerinin ölçüleceğini açıkladı.
Şirketlerin adli sicil kayıtlarının kontrol edileceğini ve illegal oluşumların önüne geçileceğini söyledi.
Yerli bir yazılımın devreye gireceğini belirtti. Böylece sitelerdeki gelir gider kalemlerinin daha kolay denetleneceğini ve usulsüzlüklerin önüne geçileceğini dile getirdi. Ayrıca, bu yazılım sayesinde kat maliklerine ait kişisel bilgilerin güvenliğinin sağlanacağını ifade etti.
İŞTE YASAL HAKLARINIZ
Apartmanlardaki yönetici veya sitenizdeki yönetim şirketi sınırsız hak ve yetkilere sahip değildir. Onların kat maliklerinin seçebileceğini ve denetleyebileceğini, memnun olmadıkları takdirde değiştirebileceklerini belirten Gayrimenkul Hukuku Derneği Kurucu Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, bilinmesi gereken kritik noktaları şöyle özetledi:
1. NASIL SEÇİLİR?
Türkiye'de tesis veya apartman yönetimi için özel bir yasa veya yönetmelik bulunmamaktadır. Dolayısıyla, yönetim Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre gerçekleştirilir. Bu kanuna göre, en az 8 bağımsız bölüme sahip taşınmazlarda yönetici seçilmesi zorunludur. Yönetici veya profesyonel yönetim şirketlerinin seçimi kat malikleri genel kurulunda yapılır. Apartmanlar için genel kurul yılda bir kez, toplu yapı niteliğindeki siteler için ise iki yılda bir toplanır. Seçim kararları için hem salt çoğunluk hem de arsa payı çoğunluğu aranır.
2. TEK BAŞINA KARAR ALABİLİR Mİ?
Yönetici veya profesyonel yönetim şirketleri, apartman veya site içinde alacakları maddi kararlar için kat malikleri genel kuruluna dayanmak zorundadır. Hiçbir yönetici veya yönetim şirketi, kat malikleri genel kurulunda onaylanmayan bir kalemde harcama yapamaz. Ancak olağanüstü durumlarda harcama yapılabilir ve kat maliklerinden talep edilebilir. Örneğin, çatıda meydana gelen hasar gibi acil durumlar söz konusu olduğunda yönetim, harcama yapabilir ve ardından genel kurula bilgi sunarak onay alabilir.
3. MAAŞ ALIR MI, AİDAT ÖDER Mİ?
Yönetici veya profesyonel yönetim şirketine bir ücret ödemesi yapılabilir. Bu konuda yönetim planında bir madde varsa uygulanır, yoksa kat malikleri genel kurulu kararı ile ücret ödemesi belirlenir. Ödenecek ücretler konusunda bir sınırlama yoktur. Ancak, usulsüz ödemeler veya aşırı/fahiş ücretler iddia ediliyorsa, Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvurularak yönetici veya profesyonel yönetim şirketi değişikliği talep edilebilir. Ayrıca, yöneticilerin aidat ödeme durumu, genel kurul kararına bağlıdır.
4. DENETİM NASIL YAPILIR?
Ev sahipleri, yönetici veya profesyonel yönetim şirketlerinin denetimini ya kat malikleri genel kurulu tarafından ya da seçecekleri denetçi aracılığıyla yapabilirler. Denetçi olmadığında yönetici veya profesyonel yönetim şirketi, yönetim planında belirtilmemişse her üç ayda bir veya özel durumlar için her zaman kat maliklerine hesap vermek zorundadır. Kiracılar, sadece kiraladıkları bağımsız bölümü ilgilendiren konularda bilgi isteyebilirler.
5. DEĞİŞİKLİK MÜMKÜN MÜ?
Site veya apartman sakinleri, memnun olmadıkları takdirde yönetici veya profesyonel yönetim şirketini değiştirebilirler. Ayrıca, en az %33 kat malikinin yazılı imzasıyla olağanüstü kat malikleri kurulu toplanabilir ve bu kurulda yeni yönetici veya profesyonel yönetim kurulu seçimi kararı alınabilir. Usulsüzlük iddialarıyla ilgili olarak, kat malikleri zorunlu arabulucuya başvurabilir ve ardından Sulh Hukuk Mahkemesi'ne dava açarak yönetici veya profesyonel yönetim şirketinin değiştirilmesini talep edebilirler.
