EYT düzenlemesi, birçok kişiye emeklilik hakkı tanıdı; ancak bu düzenleme kapsamında olmayan birçok kişi de bulunmakta. EYT düzenlemesinin ardından, kademeli emeklilik talepleri gündeme geldi ve bu konuda bir dizi soru ortaya çıktı.
EYT düzenlemesi, birçok kişiye emeklilik hakkı tanıdı; ancak bu düzenleme kapsamında olmayan birçok kişi de bulunmakta. EYT düzenlemesinin ardından, kademeli emeklilik talepleri gündeme geldi ve bu konuda bir dizi soru ortaya çıktı.
Kademeli emeklilik talep eden bireylerin beklentileri nelerdir? Yaş şartlarında esneme olacak mı? Bu soruların yanıtları, emeklilik sistemiyle ilgili önemli gelişmeleri gösteriyor.
Kademeli emeklilik taleplerine geçmeden önce, mevcut durumu anlamak adına bir göz atalım. 1999 yılı sonrasında iş hayatına atılan bireylerin emeklilik hakkı ile ilgili detayları, Mali Müşavir Onat Benlioğlu paylaştı.
01.05.2008 tarihinden sonra sigortalı olanların kademeli emeklilik sürecinde karşılaşacakları yaş sınırları ve prim günü gereklilikleri hakkında önemli açıklamalar yapıldı.
Mali Müşavir Onat Benlioğlu, kademeli emeklilikle ilgili bilinmeyen detayları titizlikle aktardı. Bu detaylar, emeklilik sürecine dair daha net bir anlayış sağlamak adına oldukça önemli bilgiler sunmaktadır.
08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan bireyler için geçerli olan emeklilik koşulları şu şekilde:
İlk işe başlama tarihlerine göre belirlenen 5000-5975 prim günü aralığında bulunanlar, yaşa tabi olmadan emekli olabilirler.
3600 gün prim ödeme şartını yerine getiren kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emeklilik haklarına sahip olabilirler. Bu durum, belirlenen prim günü şartlarını sağlayan bireylerin emeklilik sürecindeki yaş beklentilerini düzenlemekte.
09.09.1999 ile 30.04.2008 tarihleri arasında sigortalı olan bireyler için emeklilik şartları şu şekilde:
7000 gün prim ödeme şartını yerine getiren kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emeklilik haklarına sahip olabilirler.
4500 prim günü ödemiş olmak ve en az 25 yıl sigortalılık süresine sahip olmak koşuluyla, kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emeklilik haklarına kavuşabilirler. Bu kriterler, belirli bir prim günü ve sigortalılık süresini tamamlayan bireylerin emeklilik sürecindeki yaş beklentilerini belirlemekte.
01.05.2008 tarihinden sonra sigortalı olan bireyler için emeklilik koşulları şu şekilde:
7200 prim gününü tamamlama tarihine göre kadınlar 58-65 yaş, erkekler 60-65 yaş aralığında kademeli olarak emekli olabilecekler.
5400 prim gününü tamamlama tarihine göre kadınlar 61-65 yaş, erkekler 63-65 yaşında emeklilik haklarına sahip olabilirler.
30.04.2008 tarihine kadar olan son 2520 gün içinde, hangi statüden daha fazla prim günü varsa, o statüden emeklilik hakkı elde edilir.
1.5.2008 tarihinden sonra, hangi statüden daha fazla prim günü varsa, o statüden emeklilik hakkı kazanılır. EYT (Erken Emeklilik Talepçileri) kapsamında olanlar ise kademeli emeklilik hakkı talep etmektedirler.
Bu durum, prim günü avantajına sahip olan bireylerin emeklilik haklarından maksimum düzeyde faydalanmalarını sağlıyor.
Emeklilikte Adalet Derneği (EMAD-DER) Başkanı Mihriban Uğurlu, kademeli emeklilik bekleyenlerin taleplerini dile getirdi. Uğurlu, 3 Mart 2023 tarihinde yapılan düzenlemenin EYT yasasının adil bir emeklilik düzenlemesi olmaktan uzak olduğunu ifade etti.
Bu düzenleme, sadece 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlayanları kapsayarak adil bir yaklaşım sunmaktan uzaklaştı.
Uğurlu, işe başlama tarihindeki küçük farklılıkların, akranlar arasında büyük bir emeklilik farkına neden olduğunu vurgulayarak, bu durumun neredeyse insan ömrünün 1/4'lük bir süresini kapsadığını ve anayasanın eşitlik ilkesiyle bağdaşmadığını belirtti.
2000'li yılların başında işe başlayanları "2000'liler" olarak adlandıran Uğurlu, bu grubun asıl amacının ne emekli olmak ne de EYT kapsamına dahil olmak olduğunu, ancak benzer ve hatta daha fazla prim gününe sahip olmalarına rağmen 2. sınıf vatandaş muamelesi görmelerine neden olan bir adaletsizlikle karşılaştıklarını ifade etti.
