İstanbul'da trafik sorunu giderek büyüyor. Son verilere göre, yılda 104 saat, trafikte kaybediliyor. TomTom Trafik Endeksi'ne göre İstanbul, dünya genelindeki 387 şehir arasında 65. sıradaydı. Bu verilere göre, 10 kilometrelik ortalama seyahat süresi geçen yıla göre 20 saniye azalarak 20 dakika 40 saniyeye düştü. Trafik tıkanıklık oranı ise yüzde 53 olarak kaydedildi. Yoğun saatlerde yılda kaybedilen zaman 104 saat olarak hesaplandı, ortalama ilerleme hızı ise 23 kilometre.
İstanbul'da trafik sorununa çözüm olarak daha önce gündeme gelen Eminönü ve Kadıköy'e girişlerin ücretli olması önerisinin ardından, uzmanlar tarafından yeni bir çözüm önerisi ortaya atıldı. Bu öneri, bazı şehirlerde başarılı bir şekilde uygulandığını savunan uzmanlar tarafından destekleniyor ve pilot uygulama için hemen harekete geçilmesi gerektiğini ifade ediyor.
GAZİANTEP İSTANBUL'U SOLLADI
Gaziantep, İstanbul'u geride bırakarak 62. sırada yer aldı. Sıkışıklık seviyesi yüzde 28 olmasına rağmen, 10 kilometrede ortalama seyahat süresinin İstanbul'dan 10 saniye daha uzun olduğu gözlendi. Gaziantep'te trafikte kaybedilen vakit ise 65 saat olarak kaydedildi. Ankara ili 110'uncu sırada bulunurken, İzmir ise 116'ncı sıradan listeye girdi.
'TRAFİĞE ÇIKANLAR PARA ÖDESİN'
Trafik sorununa çözüm arayışları devam ederken, İstanbul'da trafiği azaltmak amacıyla yapılan çalışmalara yeni bir öneri eklendi.
Uzmanlar, dünya genelinde bazı şehirlerde uygulanan ve başarılı sonuçlar alınan 'tıkanıklık fiyatlandırması' sistemini İstanbul'da pilot uygulama olarak hayata geçirmenin gerekliliğini vurguluyor.
Bu sisteme göre, trafiğin en yoğun olduğu bölgelere belirli bir ücret karşılığında giriş yapılması öneriliyor. Bu öneriyle birlikte toplu taşıma kullanımının da teşvik edileceği ve trafik sıkışıklığının azalacağı düşünülüyor.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nden Prof. Dr. Ayşe Uyduranoğlu, bu sistemle ilgili olarak, "İlk defa 1975 yılında Singapur’da uygulamaya geçirilen bu sistem, oldukça başarılı sonuçlar verdi ve ülkenin daimi trafik politikası haline geldi" açıklamasında bulundu.
TRAFİK YÜZDE 40 AZALIYOR
Prof. Dr. Uyduranoğlu, dünya genelinde yapılan benzer uygulamaların trafiği yüzde 10 ila 40 arasında azalttığını ve toplu taşıma kullanımının da arttığını belirtti. İstanbul'da yapılan bir araştırmaya göre, araç sahiplerinin bu uygulamaya olan güveninin düşük olduğu, ancak toplu taşıma kullanıcılarının ise destek verdiği ortaya çıktı. Bu öneri, İstanbul'daki yerel seçim öncesinde trafik sorununun önemli bir konu olarak gündemde kalmasına neden oluyor.
Trafik sorununa çözüm arayışları kapsamında, uzmanlar tarafından önerilen "tıkanıklık fiyatlandırması" sistemi, önce pilot bölgelerde uygulanarak sonuçların düzenli olarak toplumla paylaşılmasının önemine vurgu yapılıyor.
Bu kapsamda, Stockholm örneği verilerek, benzer bir uygulamanın önerildiği ilk aşamada referandum yapıldığı ve bu referandumda 'hayır' oyu çıktığı belirtiliyor.
Ancak, ardından yedi ay süreyle bir pilot uygulama gerçekleştirildiğinde, hava kirliliğinin azalması ve olumlu sonuçların düzenli olarak kamuoyuyla paylaşılması, toplumun fikrini değiştirdiği ifade ediliyor. İkinci referandumda ise vatandaşların çoğunluğunun 'evet' oyu kullandığı belirtiliyor.
Bu bağlamda, trafik sorununa etkili çözümler bulabilmek adına pilot uygulamaların önemine vurgu yapılırken, toplumun bilinçlendirilmesi ve olumlu sonuçların paylaşılmasıyla benzer uygulamaların daha geniş kapsamlı olarak kabul görebileceği belirtiliyor.
ÇEVRE DOSTU OTOMOBİLLER İÇİN DÜŞÜK TARİFE
Uyduranoğlu'nun sistem tasarımıyla ilgili önerilerine göre, uygulanacak sistemde araç türlerinden ve bölgede geçirilen zamandan bağımsız olarak, uygulamaya tabi tüm araçlar için tek yönlü bir sabit ücret belirlenebilir. Ayrıca, çevre dostu araçlara, özellikle elektrikli araçlara, daha düşük bir tarife uygulanabilir.
HANGİ ŞEHİRLERDE UYGULANIYOR?
Prof. Uyduranoğlu, bu tür bir sistemin başarıyla uygulandığı örnekleri paylaşarak şu bilgileri verdi:
Bu sistem, ilk kez 1975 yılında Singapur'da hayata geçirildi ve burada oldukça etkili sonuçlar elde edilerek ülkenin kalıcı trafik politikasına dönüştü. Bu başarıyı takiben, Milan, Stockholm, ve Londra gibi bazı Avrupa şehirlerinde de benzer uygulamalara geçildi.
