Milyonlarca emeklinin gözü, temmuz ayında yapılacak zam oranlarına çevrildi. Merkez Bankası'nın yıl sonu enflasyon tahminini artırması ve mayıs ayında enflasyonda zirve beklenmesi, emekli maaşlarında da artış beklentisini yükseltti. Emekliler, hesap makinelerini eline alarak zam oranlarını ve en düşük emekli maaşını merak ediyor. Peki, tasarruf tedbirleri zam oranlarını nasıl etkileyecek? İşte ayrıntılar...
Merkez Bankası'nın yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 36'dan yüzde 38'e yükseltmesi, enflasyonun beklenenden daha yüksek olacağına işaret ediyor. Bu değişiklik, emekli ve memurların temmuz zammına dair hesaplarını yeniden düzenlemesine neden oldu. Ancak, refah payı konusunda belirsizlik sürüyor ve tasarruf tedbirleri göz önüne alındığında refah payının olasılığı düşük görünüyor.
Merkez Bankası Başkanı, mayıs ayı için enflasyonu yüzde 75-76 seviyelerinde beklediklerini açıkladı. Bu, enflasyonun yılın zirvesine ulaşacağı anlamına geliyor. Şu ana kadar geçen 4 aylık enflasyon yüzde 18.72'yi bulmuş durumda ve Başkan Karahan'ın öngörüsü gerçekleşirse, 5 aylık TÜFE yüzde 22.41'e ulaşacak. İlk 6 ay beklentisi ise yüzde 25.39. Dolayısıyla, emekli aylıklarının en az bu oranda zamlanması bekleniyor.
Memur ve emeklilerin toplu sözleşmesinin devreye girmesiyle maaş artışının yüzde 20 seviyesinde kalması bekleniyor. Eğer 6 aylık enflasyon tahmini gerçekleşirse, en düşük emekli maaşının 12 bin 500 TL, en düşük memur emeklisi maaşının ise 17 bin 688 TL olması bekleniyor. Ancak, refah payı ve tasarruf tedbirlerinin etkisiyle bu rakamlar değişebilir.
EMEKLİ MAAŞ ZAMMI NE KADAR OLACAK?
Merkez Bankası, yılın en yüksek enflasyon rakamının mayıs ayında yüzde 76'ya kadar çıkabileceğini duyurdu. Bu durum, ilk 5 aylık enflasyon oranının yüzde 23,11 olarak belirlenmesine sebep oldu. Haziran enflasyonuyla birlikte 6 aylık enflasyon oranının yüzde 25-30 bandında gerçekleşeceği kesinleşti.
Bu doğrultuda, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin temmuzda enflasyon artışının yüzde 25-30 aralığında olması bekleniyor. Emekli Sandığı emeklileri ve memurlar için ise temmuz ayında yüzde 9,77'lik bir enflasyon farkı oluşacak. Toplu sözleşme gereği ise bu farka ek olarak yüzde 10'luk bir zam gerçekleşecek, böylece zam oranı yüzde 20,75'e ulaşacak.
Özellikle, ocaktaki zamların eşitlenmesi ve refah payının eklenmesi gibi konular da gündemde yer alıyor.
SIFIR ZAM RİSKİ
Temmuz ayında yapılacak artışlar kök maaş üzerinden gerçekleştirilecek, ancak bu durum bazı emekliler için sıfır zam riskini gündeme getiriyor. Örneğin, şu anda kök maaşı 6 bin TL olan bir emekliye yüzde 30 zam yapıldığında, 1.800 TL zam alacak ve maaşı 7.800 TL'ye yükselecek. Ancak, maaşının 10 bin TL'nin altında olduğu için bu emeklinin maaşı yine 10 bin TL'ye tamamlanacak, bu da ödemede bir değişiklik olmayacağı anlamına geliyor.
EMEKLİ MAAŞLARINA ZAMDA ÜÇ FARKLI FORMÜL ÖNERİLİYOR
1. TABAN MAAŞ FORMÜLÜ
Taban maaşın artırılması öneriliyor. Her zam döneminde gerçekleşen bu uygulamanın Temmuz'da da yapılması bekleniyor. Bu durumda, kök maaşı ne olursa olsun tüm emekliler zam almış olacak. Taban maaşın 6 aylık enflasyon oranına göre artırılması gündemde. Eğer yıl sonu enflasyon hedefi olan yüzde 38 baz alınırsa, taban maaşın 12-13 bin TL arasında olması bekleniyor. Taban maaşın asgari ücretle eşitlenmesi de düşünülebilir.
2. REFAH PAYI FORMÜLÜ
6 aylık enflasyon oranına refah payının eklenmesi söz konusu olabilir. Ayrıca, çok düşük kalan kök maaşların sıfır zamdan etkilenmemesi için refah payının farklı uygulanması da gündeme gelebilir.
3. SEYYANEN ARTIŞ FORMÜLÜ
Seyyanen artış, sıfır zam olmaması için diğer tedbirlerle birlikte kök maaşlara yapılacak artışı ifade ediyor. Burada, en düşük maaştan başlayarak kök maaşların belirli bir sınırın üzerine çıkarılması düşünülebilir. Ancak, bu durumda taban maaşla eşitlenmesi gereken maaşların da dikkate alınması önem taşıyor.
