Hayat pahalılığı ve yüksek enflasyon gerçeği, Türkiye gündeminde kalmaya devam ediyor. 2021’i 2022’ye bağlayan gece açıklanan elektrik ve doğalgaz zamlarından sonra pek çok vatandaş gelen faturalara inanamamaya başladı. Bazı işletmelerin elektrik faturası giderleri kirayı aştı. Kimileri vatandaştan ısıtıcı ücreti bile kesmeye başladı.
Haber Global’in özel haberine göre, Yakın zamana kadar Türkiye’de elektrik fiyatları periyodik tarifeler ile Enerji Piyasası Denetleme ve Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından duyuruluyordu. Bu tarifelerde hanelerin kullanacağı elektrik fiyatlarına gelen yaklaşık yüzde 10’luk zamlar pek gündem yaratmıyordu.
Son yıllarda ise elektriğe hatırı sayılır zamlar yapılmış olsa da hiçbiri 2022’nin başındaki kademeli tarife kadar ses getirmedi.
ESKİ ZAMLAR…
Rakamlarla açıklanan TÜİK verilerine göre, geçen Ocak ayının zam şampiyonu yüzde 69 ile elektrik faturası oldu. Ocak 2016 tarihinde elektrik ücreti 0,41 TL, Ocak 2017’de 0,41 TL, Ocak 2018’de 0,44 TL, Ocak 2019’da, 0,53 TL, Ocak 2020’de 0,71 TL, Ocak 2021’de 0,79 TL, Ocak 2022’de ise 1 lira 55 kuruşa yükseldi. 2016, 2017 ve 2018 yıllarında elektriğe neredeyse şu an yaşanana yakın veya daha az ancak kayda değer bir zam yapılmazken Ocak 2020’den itibaren elektrik birim fiyatına yüzde 100’ü aşkın zam yapıldı.
DÖVİZ BORÇLARI ZORLUYOR
Ankara merkezli Elektrik Üreticileri Birliği 11 Temmuz 2018 tarihinde yaptığı açıklamada kazançlarının döviz cinsinden borçlarını karşılamadığını söyledi.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nın Enerji Görünümü 2021 raporuna göre; yüksek borcu olan termik santraller borç ödemelerini karşılamakta zorlanıyor. Raporda şu ifadeler yer aldı: “Diğer taraftan, TL bazlı elektrik satış gelirlerine karşılık sektör kredilerin ağırlıklı kısmının döviz cinsinden olması da bu tesisleri yüksek kur riskine maruz bırakmıştır.” 2021 Eylül itibarıyla sektörün takipteki kredi stoku 1,8 milyar dolardı. (2021 Eylül’ünde ortalama dolar kuru 8,53 TL idi)
