Prof. Dr. Soner Gökten, dolardaki kur riskinin devam ettiğini ve para arzındaki artışın enflasyonist baskılar yarattığını belirtti. Para arzının artırılmasının enflasyonu tetiklediğini, bunun da miktar teorisi çerçevesinde değerlendirildiğini ifade etti.
DOLARİZASYON VE GÜVENSİZLİK
Gökten, Türkiye'de TL'ye olan güvenin zayıfladığını ve bu durumun dolarizasyonla sonuçlandığını vurguladı. Yerli tasarruf sahiplerinin TL yerine dolar tutmasının, para arzını artırarak enflasyonist baskıları daha da şiddetlendirdiğini açıkladı.
PARA ARZI VE ENFLASYON
Para arzının TL cinsinden ölçüldüğünü ve dolarizasyonun para arzını nasıl artırdığını detaylandırdı. Basit bir örnekle, 100 TL’lik para arzının, dolar kurundaki değişimlerle nasıl 160 TL’ye çıktığını ve bunun enflasyonu nasıl etkilediğini gösterdi.
M1 VE M2 PARA ARZI
M1 ve M2 para arzı arasındaki farkları açıkladı. Enflasyonla mücadelede M1’in artışının durması ve azalması gerektiğini belirtti. Bu hedefe ulaşmak için dolarizasyonun tersine çevrilmesinin önemini vurguladı.
İSTATİSTİKLER VE TRENDLER
Ocak 2022'den Temmuz 2024'e kadar M1 ve M2 para arzı ile ilgili verileri inceledi. M2 para arzının arttığını, TL vadeli mevduatların yükseldiğini, yabancı para vadeli mevduatlarda ise belirgin bir düşüş yaşanmadığını ifade etti.
M1'DE YÜKSEK DOLARİZASYON
M1’de dolarizasyonun yüksek seviyelerde kaldığını ve TL’ye olan güvenin henüz sağlanmadığını belirtti. M1 dolarizasyonundaki azalmaların, yastık altı doları satışlarının başlayabileceğine dair bir gösterge olduğunu ancak şu an böyle bir sinyalin mevcut olmadığını söyledi.
KUR BASKISI VE FAİZ İNDİRİMİ
M1'deki yüksek dolarizasyonun devam etmesi durumunda, para arzının enflasyon üzerinde risk oluşturacağını belirtti. Bu riskin kur baskısını artıracağını, faiz indirimi sürecini geciktireceğini ve M2’yi yukarı yönlü iteceğini ifade etti.
GEÇMİŞTEN BİR HATIRLATMA
2011 yılında 1 doların 1,1 TL olduğu dönemde, M1 içerisindeki yabancı para oranının yalnızca %20 olduğunu hatırlatarak, şu anki yüksek oranların TL’ye güvenin geri dönmediğinin açık bir göstergesi olduğunu vurguladı.
Not: Haberde yer alan değerlendirmeler yatırım kapsamında değildir. Haberimizde kesinlikle yatırım tavsiyesi verilmemiştir.
