Kredi kartına nakit avans ve bireysel kredi kullanımına ilişkin alınan kararların yankıları sürerken, bankalar tarafından yeni bir önlem daha alındı. Vatandaşlara yapılan uyarıda, nakit avans ve bireysel kredi kullananların altın ve döviz alımlarından kaçınmaları gerektiği vurgulandı.
Bankalar, müşterilerinden bu konuda taahhüt alarak, "yaptırımı var, sorumluluk bizde değil" mesajı ile durumu netleştirdi. Türkiye Bankalar Birliği tarafından paylaşılan borçlanma verileri ise çarpıcı durumu günyüzüne çıkardı.
Ancak tüm bu adımlara rağmen, yaklaşan seçimler nedeniyle vatandaşlar önceki deneyimlerine dayanarak altın ve döviz talebini artırdı. Hatta döviz bürolarının önünde uzun kuyruklar oluştuğu görüntüleri sosyal medyada sıkça paylaşıldı. Darphane'nin altın üretimini artırmak için yeni bir fabrika kuracağına dair haberler de gündeme geldi.
NAKİT AVANS VE TÜKETİCİ KREDİSİ İLE ‘DÖVİZ ALMAYIN’ UYARISI
Tüm bunlar yaşanırken bankalardan dikkat çeken bir hamle daha geldi. Nakit avans ve tüketici kredisi kullanmak isteyen vatandaşlara bir uyarı yapıldı. “Bilindiği üzere tüketici kredileri; gerçek kişi tüketicilerin eğitim, sağlık, seyahat, taşınma, evlilik, alışveriş vb. kişisel ihtiyaçların karşılanması amacıyla bir defada sağlanan finansal destek kredileridir” denilen uyarıda şu ifadeler kullanıldı:
Bireysel ihtiyaç veya ek hesap olarak kullandırılacak tüketici kredileri ile sağlanan finansal destek ile;
Altın veya döviz alım işlemleri, vadeli mevduat, repo, hisse senedi vb. finansal getiri sağlama amaçlı yatırımlar,
Bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar nezdindeki vadesi gelmemiş diğer kredi risklerinin kapatılması,
Kripto para piyasası hesağlarına veya bankacılık/sermaye piyasası sistemi dışına aktarılması,
Yurt dışına transfer yapılması,
İşlemleri kredinin kullandırım amacına aykırılık teşkil etmektedir.
BANKALAR TAAHHÜT İSTEDİ
Nakit avans çekmek isteyenler bu mesajın altında yukarıda sıralananlardan birini bile yapmayacağına dair bir yazı daha gördü. Bankalar bu kurallara uyulması için vatandaşlardan onay istedi. O metinde ise şunlar yer aldı:
Bu bağlamda; banka yetkililerince tarafıma izah edilmesi ile tüketici kredisi niteliğinde olduğunu bildiğimi, söz konusu kredi/ek hesap ile sağladığım kaynağı amacına uygun kullanacağımı, kullanım amacına aykırılık teşkil eden yukarıda bahsi geçen işlemleri yapmayacağımı, kredinin amacı dışında kullanıldığının bankanızca tespiti ile tarafıma uygulanabilecek yaptırımları kabul ettiğimi ve söz konusu yaptırımlardan dolayı bankayı sorumlu tutmayacağımı, gayrikabili rücu, beyan ve taahhüt ederim.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) verilerine göre, Ocak 2024 döneminde bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar tarafından kullandırılan bireysel krediler yüzde 73 artarak 2,8 trilyon TL oldu. Bireysel kredilerin yüzde 99’u bankalar tarafından kullandırılırken, finansman ve finansal kiralama şirketleri tarafından kullandırılan 16 milyar TL’lik bireysel kredinin 10 milyar TL’sini taşıt kredileri oluşturdu.
KREDİ KARTLARI İHTİYAÇ KREDİSİNİ BİLE SOLLADI
Bireysel kredilerin yüzde 45’ini kredi kartları, yüzde 30’unu ihtiyaç kredileri, yüzde 15’ini konut kredileri, yüzde 4’ünü taşıt kredileri ve yüzde 6’sını kredili mevduat hesabı oluşturdu. Bireysel kredilerde tasfiye olunacak alacak oranı yüzde 1,9 seviyesinde gerçekleşti.
NEREDEYSE ÜLKENİN YARISININ KREDİ BORCU VAR
Bireysel kredi kullanan kişi sayısı (takipteki krediler hariç) son bir yılda 2 milyon kişi artarak 40 milyon kişi olurken, ortalama kredi bakiyesi ise 71 bin TL düzeyinde gerçekleşti.
Ocak ayında 155 bin kişi ilk defa kredi kartı, 95 bin kişi tüketici kredisi kullanırken, konut kredisi kullanan kişi sayısı 5 bin oldu. 123 bin kişi ise ilk defa kredili mevduat hesabı kullanırken, 15 bin kişi ise taşıt kredisi kullandı.
İSTANBUL İLK SIRADA AMA EN ÇOK TALEP O İLDE
Bireysel kredilerde 2024 Ocak ayında İstanbul’un payı yüzde 28, Ankara’nın yüzde 10 ve İzmir’in yüzde 7’lik payı olduğu verilere yansıdı. Bayburt son 12 ayda bireysel kredi bakiyesi en çok artan il oldu. Böylece kişi başına ortalama bireysel kredi (kredi kartı dahil) toplam bakiyesi en yüksek iller ise sırasıyla, İstanbul, Ankara ve İzmir oldu.
