Bazı bankalar, müşterilerinden bu konuda taahhüt alırken, "yaptırımı var, sorumluluk bizde değil" şeklinde bir mesaj iletti. Öte yandan Türkiye Bankalar Birliği verileri, Türkiye'nin kredi kartı ve bireysel kredi borçlanma alışkanlıklarını çarpıcı bir şekilde ortaya koydu.
Piyasada artan likidite ekonomi yönetimini endişelendirirken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tüketici kredileri, kredi kartı borçlanmaları ve döviz talebinin azaltılması için ardı ardına önlemler almıştı. TCMB, bankaların zorunlu karşılıklarına ilişkin düzenlemeler yaparken, çok tartışılan kredi kartı nakit avans taksit sayısını 12'den 3'e düşürdü. Ayrıca, kart limitinin yüzde 80'ine kadar olan nakit avans limiti yüzde 25'e indirildi. Bu önlemlere ek olarak, nakit avans çekim faizi Resmi Gazete'de ilan edilerek yüzde 5'e yükseltildi.
Ancak, atılan tüm adımlara rağmen yaklaşan seçimler nedeniyle vatandaşlar, önceki deneyimlerine dayanarak altın ve döviz talebini artırdı. Hatta döviz bürolarının önünde uzun kuyruklar oluştuğu görüntüleri sık sık sosyal medyada paylaşıldı. Ayrıca, Darphane'nin altın üretimini artırmak amacıyla yeni bir fabrika kuracağına dair haberler dile getirildi.
NAKİT AVANS VE TÜKETİCİ KREDİSİ İLE ‘DÖVİZ ALMAYIN’ UYARISI
Bu süreçte bankalardan dikkat çeken bir adım daha atıldı. Nakit avans ve tüketici kredisi kullanmak isteyen vatandaşlara bir uyarı yapıldı. "Bilindiği üzere tüketici kredileri; gerçek kişi tüketicilerin eğitim, sağlık, seyahat, taşınma, evlilik, alışveriş vb. kişisel ihtiyaçların karşılanması amacıyla bir defada sağlanan finansal destek kredileridir" denilen uyarıda şu ifadeler kullanıldı:
"Bireysel ihtiyaç veya ek hesap olarak kullandırılacak tüketici kredileri ile sağlanan finansal destek ile;
- Altın veya döviz alım işlemleri, vadeli mevduat, repo, hisse senedi vb. finansal getiri sağlama amaçlı yatırımlar,
- Bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar nezdindeki vadesi gelmemiş diğer kredi risklerinin kapatılması,
- Kripto para piyasası hesaplarına veya bankacılık/sermaye piyasası sistemi dışına aktarılması,
- Yurt dışına transfer yapılması,
- İşlemleri kredinin kullandırım amacına aykırılık teşkil etmektedir."
BANKALAR TAAHHÜT İSTEDİ
Nakit avans çekmek isteyenler, yukarıda sıralanan işlemleri yapmayacaklarına dair bir yazı daha gördü. Bankalar, bu kurallara uyulması için vatandaşlardan onay istedi. Onay metninde ise şunlar yer aldı:
"Bu bağlamda; banka yetkililerince tarafıma izah edilmesi ile tüketici kredisi niteliğinde olduğunu bildiğimi, söz konusu kredi/ek hesap ile sağladığım kaynağı amacına uygun kullanacağımı, kullanım amacına aykırılık teşkil eden yukarıda bahsi geçen işlemleri yapmayacağımı, kredinin amacı dışında kullanıldığının bankanızca tespiti ile tarafıma uygulanabilecek yaptırımları kabul ettiğimi ve söz konusu yaptırımlardan dolayı bankayı sorumlu tutmayacağımı, gayrikabili rücu, beyan ve taahhüt ederim."
