Türkiye'de cari açığın önemli bir bölümünü oluşturan işlenmemiş altın ithalatı, Eylül ayının verilerinin açıklanmasıyla birlikte 2023 yılında toplam 25 milyar doları geçti. Bu rakam, 1989 yılından bu yana bir takvim yılı içerisinde görülmüş en yüksek altın ithalatı olarak rekor kırarken, yılın geride kalan 3 ayının verilerinin de eklenmesiyle birlikte söz konusu zirve daha da yukarı çıkmış olacak.
ALTIN FİYATLARINDA İKİLİ KUR YAŞANMASINA NEDEN OLABİLİR
Özellikle son iki yılda altın rezervlerini rekor seviyeye yükselten TCMB, bu stokların bir kısmını seçim öncesi piyasaları dengelemek için harcamıştı. 28 Mayıs sonrası göreve gelen yeni ekonomi yönetimi, para politikalarında 180 derecelik dönüşüme giderken, cari açıkla da mücadele edebilmek için altın ithalatını kontrol altına alacak bir dizi yeni adıma imza attı.
İlk olarak 6 Şubat depremlerinin ardından yurt dışından yapılacak altın alımlarına yönelik yeni tedbirler getiren hükümet, 27 Eylül tarihinde aldığı karar ile bu kısıtlamalarda genişlemeye giderken, altın ithalatında bildirim aranmama şartına ise son verildi.
KOTA UYGULAMASI RESMEN DUYURULDU
Borsa İstanbul'dan yapılan açıklamada, "Altın İthalatı İle İlgili Düzenlemeler" konulu duyuru ile işlenmemiş altın ithalatına Hazine ve Maliye Bakanlığının ikinci bir kararına kadar üye bazında kota uygulanacağının bildirildiği anımsatıldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, geçtiğimiz aylarda aldığı karar ile gram altından düşük seviyedeki altın üretimlerini kaldırırken, gram altın üretimine de kota getirmişti. Söz konusu uygulama altın üretim maliyetlerinde artışa neden olmuş ve gösterge kur ve piyasa fiyatları arasında önemli bir makas oluşmasına neden olmuştu.
28 Mayıs sonrası göreve başlayan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan'ın öncelikli hedefleri arasında enflasyonu baskılamak ve cari açığı düşürmek yer alırken, cari açığın önemli bir bölümünü oluşturan altın ithalatını baskılamak için peş peşe adımlar gelmeye devam ediyor.
ALTIN İÇİN YENİ KISITLAMALAR YOLDA
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, ocak-temmuz döneminde Türkiye'nin altın ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,1 artışla 217 milyar 52 milyon dolara ulaştı. Aynı dönemde işlenmemiş altın ithalatı yüzde 180 artarak 19,4 milyar dolar oldu. Borsa İstanbul verilerine göre, altın ithalatı temmuz ayında geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 73 artarak 22 tondan 38 tona ulaştı. Ocak-temmuz döneminde ise yüzde 220 artarak 69 tondan, 220 tona çıktı.
Bu tablo, alınan kısıtlamaların yeterli gelmemesi halinde ilerleyen günlerde yeni sınırlama ya da yasakların gelebileceğine işaret etmekte.
ŞİRKETLERİN ALTIN TALEBİ REKOR SEVİYEDE
Merkez Bankası'nın altın hamlelerinin yanı sıra, bireysel ve kurumsal ticari müşteriler için de altın ithalatı tüm zamanların en üst seviyesine ulaşmış durumda. Ocak ayında yapılan 68 bin 330 kilogramlık altın ithalatı, Türkiye'de emtia alımına yönelik kayıtların tutulmaya başlandığı 1995 yılından bu yana görülen en yüksek değer olarak dikkat çekti.
"ALINAN KARARLAR TÜRKİYE İÇİN ÖNEMLİ BİR RİSK OLUŞTURUYOR"
Alınan kısıtlama kararlarının ardından Dünya'ya konuşan; sektör temsilcileri getirilen bu kararla zincir altın ithalatının ve mücevher sektöründe kullanılan parçaların ithalatının daha zor hale geleceği ve bunun da kota ve ek vergi uygulanmayan Avrupa’dan tamamlanmış ürün ithalatını artırabileceği endişesi taşıyor. Sektör temsilcileri kararla ilgili olarak ayrıca, “Mücevher üretimi yapan sektör bu karardan etkilenir, Avrupa’dan ithalatın önü açılır bu da üretimi vurur” açıklamasını yaptı.
